- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 42
- HATIRLAMADAN HAYALE TANPINAR ESTETİĞİ VE SÖZLÜ KÜLTÜR
HATIRLAMADAN HAYALE TANPINAR ESTETİĞİ VE SÖZLÜ KÜLTÜR
Authors : M.emir İLHAN
Pages : 183-199
Doi:10.21563/sutad.368603
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2017-11-30
Article Type : Research
Abstract :Ahmet Hamdi Tanpınar, Osmanlı Devleti’nin son, Cumhuriyet’in ilk dönemi arasında, kültürel ve siyasi değişim dinamiklerinin ortasında yaşamış özel bir sanatçı ve düşünürdür. Sadece bir yazar ya da öğretim elemanı olarak adlandırılamayacak kadar özel biridir. Anlatısının derinliğini ve zenginliğini kültürel belleğin tüm mekanizmaları ve imkânları ile tesis etmiştir. Bunu hikâye kurgulamanın imkânlarından çok dilde aramış ve başarmıştır. Hatırlama mekanizmalarını halkbilimsel anlamdaki dil ve kültür varlığından (mitik düşünce, gelenek vb.) bir düş işçiliğine doğru yetkin bir şekilde evirmeyi başarmıştır. Bu çalışmanın birinci bölümünde hatırlamadan hayale doğru bir sürek içerisinde Tanpınar estetiğini oluşturan temel damarlardan bahsedilecektir. Bunun içinde romanlarını ve hikâyelerini hatta makalelerini bile inşa eden şiir düşüncesi üzerinde özellikle durulacaktır. Keza onun estetiğinde romanını, hikâyesini ve felsefesini kuşatan en temel bazen de yegâne unsur şiirdir. İkinci bölümde Ahmet Hamdi Tanpınar’ın estetik zihin dünyasının ve belleğinin temellerini oluşturan sözlü kültür kaynaklarının birkaçından bahsedilecektir. Bu sözlü kültür kaynaklarıyla Tanpınar’ın kurmuş olduğu ilişki üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda özellikle büyükannesi ve ‚meşk hafızası‛nın önemine değinilecektir.Keywords : Ahmet Hamdi Tanpınar, hatırlama, sözlü kültür, kültürel bellek, halkbilimi