- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 27
- Memluk Devletinin Siyasi ve Kültür Hayatında Rol Alan Moğol Asıllı Bir Aile (Şâhin eş-Şeyhî ve Ailes...
Memluk Devletinin Siyasi ve Kültür Hayatında Rol Alan Moğol Asıllı Bir Aile (Şâhin eş-Şeyhî ve Ailesi)
Authors : Süleyman Özbek
Pages : 529-552
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2010-12-01
Article Type : Other
Abstract :Memluk tarihinde sıklıkla karşımıza çıkan Evladu’n-nas tabiri, Memluk askeri sistemi içerisindeyer alan Memluklerin çocuklarına verilen bir isimdir. Bunlar aslen Memluk olmadıklarıve hür olarak doğdukları için askeri teşkilat içerisinde yer alamamakta ve bir Memlukun haizolduğu güç ve yetkiden mahrum kalmaktaydılar. Memluk sultanları tarafından bir bakımadevlet himayesi altına alınan evladu’n-nas, küçük yaşlarından itibaren iyi bir eğitim almaktave mükemmel bir şekilde yetiştirilmekteydiler. Bunun sonucu olarak da evladu’n-nas arasındanMemluk devletinin idari ve kültür hayatına yön veren pek çok önemli şahsiyet çıkmıştır.Memluk emiri Şâhin ve ailesi bu konuya iyi bir örnek teşkil etmektedir. Memluk emiri Şâhineş-Şeyhî ve ailesi Altınorda Moğollarına mensuptur. Ailede bilinen ilk şahsiyet emîr Şâhin eşŞeyhîolup, Memluk olarak Mısır’a intikal etmiş ve kısa zamanda temayüz ederek emirlik rütbesinekadar yükselmiştir. Ailenin ikinci neslini oluşturan Şâhin’in oğlu Halil idarî ve ilmîalanlarda faaliyet göstermiştir. Halil b. Şâhin, özellikle tarih alanında kaleme aldığı, ZübdetüKeşfü’l-Memalik adlı eseri ile Memluk devletinin teşkilat tarihi hakkında bize detaylı bilgilerverir. Ailenin üçüncü neslini oluşturan torun Abdu’l-Bâsıt el- Hanefi ise dedesi ve babasınınaksine idarecilik alanında görev almamış sadece ilmî alanda faaliyet göstermiştir. Abdu’l-Basıt’ta tıpkı babası gibi, tarih alanında kaleme aldığı gerek Neylü’l-Emel fi Zeyli’d-Düvel,gerekse er-Ravdu’l-Bâsım fî Havadis el-Umr ve’t-Terâcîm adlı eserleri ile Burci Memlukleridevri için bir başvuru kaynağıdır.Keywords : Memluk, Moğol, Emir Şâhin eş-Şeyhî, Halil b. Şâhin, Abdu’l-Basıt Halil b. Şâhin, Zübdetü Keşfü’l-Memalik, Neylü’l-Emel fi Zeyli’d-Düvel