- Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 40
- OSMANLI TÜRK TOPLUMUNUN MODERNLEŞMESİNDE YENİ BİR MODEL: AVRUPALI MÜREBBİYELER
OSMANLI TÜRK TOPLUMUNUN MODERNLEŞMESİNDE YENİ BİR MODEL: AVRUPALI MÜREBBİYELER
Authors : Ahmet KOÇAK
Pages : 59-71
Doi:10.21563/sutad.269429
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2016-11-24
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nin Batılılaşma çabaları başta askerî alan olmak üzere çok daha öncelere dayanmasına karşın Tanzimat Fermanı’nın ilanı (1839) resmi başlangıç kabul edilir. Osmanlı Türk toplumunda pek çok meselede olduğu gibi eğitim alanında da bu dönemde önemli adımlar atılır. Özellikle kız çocuklarının eğitime kazandırılması ilk "İnas” kız okullarının 1870’li yıllarda açılmasıyladır. Edebî bir tür olarak Türk romanının ilk örneklerinin ortaya çıkması da bu dönemdedir. Toplum hayatına ayna tutan romanlarda bu devirde yaygınlaşan mürebbiyelere/enstitütrislere yer verilmiştir. İlk başlarda Avrupa’dan özel olarak getirtilen, daha sonra bir iş ve emek kazancına dönüşen bu meslekle varlıklı Osmanlı Türk ailelerinin yalılarında, konaklarında, köşklerinde Avrupalı mürebbiyeler görülmeye başlanır. Ahmet Midhat Efendi’nin Felâtun Bey’le Râkım Efendi’de Jozefino, Hüseyin Rahmi’nin Mürebbiyesinde Anjel ve Halid Ziya’nın Aşk-ı Memnu romanındaki de Courton bu dönemde öne çıkan ilk mürebbiye örneklerdir. Bu makale çerçevesinde Osmanlı Türk moderneleşmesinde mürebbiyelerin yeri üzerinde durulacak. İlk dönem romanlarında yer verilen mürebbiyelerin hangi özelliklere sahip oldukları, bunların toplum ve çocuk terbiyesinde nasıl bir fonksiyon icra ettikleri açıklanmaya çalışılacaktır.Keywords : Roman, eğitim, Jozefino, Anjel, de Courton