- Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 37
- MONTAGU, CRAVEN VE BARKLEY’İN OSMANLI DEVLETİ VE TÜRKLER HAKKINDAKİ İZLENİMLERİ
MONTAGU, CRAVEN VE BARKLEY’İN OSMANLI DEVLETİ VE TÜRKLER HAKKINDAKİ İZLENİMLERİ
Authors : Dilek Inan
Pages : 1-11
View : 10 | Download : 5
Publication Date : 2017-02-01
Article Type : Other
Abstract :Geçmişten günümüze Batılı yazarlar Doğu’ya ilgi duymuşlardır. Doğu’nun, Batılı bakış açısından yeniden şekillenerek anlatıldığı sayısız eser ve bilimsel çalışma mevcuttur. Bu çalışmanın amacı 18 ve 19. yüzyıllarda yazılmış olan üç farklı İngiliz seyahat metninde Osmanlı Devleti ve Türkler hakkındaki yazılanları karşılaştırmalı olarak incelemektir. Eserler seyahat edebiyatı terminolojisi kullanarak yorumlanacak ve yazarların eserlerinde yansıttığı ‘olumlu’ veya ‘olumsuz’ tasvirlerin ve belirsizliklerin sebepleri tartışılacaktır. Eserlerden ilki Türkler hakkında ‘tarafsız’ ve ‘olumlu’ yazıları ile tanınan ve Batılı erkek yazarların oluşturduğu egzotik-erotik Doğu retoriğini ve klişeleşmiş ‘doğu’ imajını kısmen değiştirmiş olan, okuyucularına yepyeni bir Türk resmi tanıtan 18. yüzyıl kadın seyahat yazarı Lady Wortley Montagu’nün kaleme aldığı Turkish Embassy Letters eseridir 1717 . İkinci eser Lady Elizabeth Craven’ın A Journey through the Crimea to Constantinaple in Series of Letters 1786 eseridir. Craven Türk kadınını gözlemlerini ve Osmanlı otoritesi ile ilgili ilginç ve yanıltıcı varsayımlarını anlatır. 18. yüzyılda İstanbul’a seyahat etmek, Montagu ve Craven için İngiltere’nin baskıcı toplum ve aile yapısından kaçış ve macera anlamı taşır. Üçüncü eser ise 19. yüzyıl İngiliz İnşaat Mühendisi ve yazar Barkley’in Türkiye izlenimlerini anlattığı Bulgaria before the War during Seven Years’ Experience of European Turkey and Its Inhabitants 1877 çalışmasıdır. Eserlerdeki izlenimler gerçek gözleme ve tecrübeye dayandığı gibi Osmanlı’ya yapılan bu ziyaretler yazarlar için ayrıca ‘Batılı’ okuyucu kitlesini memnun eden fantezi üretme aracı olmuştur. Bu çalışmada ele alınan üç seyahat metninde vurgulanan konular yazarların ilgi alanlarına göre, kadın-erkek olmalarına göre değişiklik gösterir. Ayrıca yazarlar gezi notlarını seyahat sonrası memleketlerine geri döndükten sonra, yeniden gözden geçirerek yazdıkları için gerçeği tam anlamı ile yansıtmadıkları görülür. Montagu mektuplarında Türklerin müzik, şiir, bahçe, yeme içme zevklerini felsefi ve estetik bakış açısı kullanarak anlatırken, Craven ve Barkley ‘Batılı’ okuyucu kitlesinin beklentilerini karşılamak ve onları memnun etmek amacı ile sömürgeci bir perspektif tercih eder.Keywords : İngiliz Seyahat Edebiyatı, Osmanlı Devleti, Türkler, Montagu, Craven, Barkley