- Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi
- Issue: 14
- THE LEAVED CROSS AND CRESCENT BENEATH THE CROSS ON BYZANTINE ANONYMOUS FOLLES: AN INTERPRETATION OF ...
THE LEAVED CROSS AND CRESCENT BENEATH THE CROSS ON BYZANTINE ANONYMOUS FOLLES: AN INTERPRETATION OF GROUPS H, I, AND J, M
Authors : Nergis Ataç
Pages : 35-60
Doi:10.23897/usad.961207
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2021-07-02
Article Type : Research
Abstract :Bizans sanatında bitki ve ay üzerinde haç motifi sikkelerde yaklaşık 1071-1092 yıllarından önce yalnızca minyatür denilecek boyutta ve tipik bir şekilde imparatora odaklanan bir sahnenin parçası olarak betimlenmiştir. Motif on birinci yüzyıldan önce başkentten ziyade ‘‘Bizans eyalet’’ sanatında yaygın görülmektedir. Ölüm ve yeniden dirilişle ilişkilendirilen motiflerin, on birinci yüzyılda sarayla bağlantılı sanatta yer almaya başlaması, Anadolu’ya akın etmiş çeşitli kültürlerin etkisini ve dönem ortamının yansımasını düşündürür. On birinci yüzyılda artış gösteren bitki ve ay bezemeli haç tasviri Bizanslılar ve yeni kurulan devletler arasında sikke basılması ve sirkülasyonu konusunda çeşitli anlaşmalara mı işarettir? Bu bağlamda anonim follislerin darp yeri konusunda Konstantinopolis monopolü görüşünü kabul etmekle birlikte, Konstantinopolis’in yanı sıra yerel darphanelerin de olabileceği ve imparatorlukla yeni fatihler arasında anlaşmalar ifade etmiş olabileceği savunulmuştur. Çalışmada, bitki ve ay üzerinde haç bezemelerinin İstanbul saray sanatında gelişimin anonim follislerle (Grup H, I ve J, M) bağına ve bu follislerin Gürcü, Ermeni ve Anadolu Türkleriyle ilişkisine dikkat çekilmiştir. Son olarak, çalışmada Bizanslıların, Attaleiates’in öne sürdüğü gibi bir entegrasyon politikası yürütmüş olabileceği tartışılmıştır.Keywords : Bizans, Anonim Follis, Bitkisel Bezemeli Haç, Ay, Sikke, Orta Çağ Anadolu