- Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
- Cilt: 32 Sayı: 1
- İSKOÇ SAVCISININ CEZAİ UYUŞMAZLIĞI SORUŞTURMA EVRESİNDE SONLANDIRMA YETKİLERİ
İSKOÇ SAVCISININ CEZAİ UYUŞMAZLIĞI SORUŞTURMA EVRESİNDE SONLANDIRMA YETKİLERİ
Authors : Rahime Erbaş
Pages : 267-318
Doi:10.15337/suhfd.1404184
View : 76 | Download : 121
Publication Date : 2024-03-12
Article Type : Research
Abstract :İskoç ceza muhakemesinde savcının cezai uyuşmazlığı soruşturma evresinde sonlandırmaya ilişkin yetkileri, oldukça kapsamlıdır. Savcı, bu hukuk sisteminde adeta soruşturma evresindeki hâkim konumundadır. İskoç ceza muhakemesi örneğinde savcının cezai uyuşmazlığı sonlandırma yetkilerinin incelenmesini konu alan bu çalışma ile yargının olağanüstü iş yükünün güncel bir mesele olduğu Türk hukukuna katkı sunabilmek hedeflenmiştir. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de yargının iş yüküne çözüm üretilmesinde genellikle yetkileri gözden geçirilen ilk basamak, savcılık makamı olmaktadır. Türk hukukunda savcıların artan yetkileri karşısında, itham- tahkik skalasında Türk ceza muhakemesi ile taban tabana zıt bir anlayışı temsil eden İskoç ceza muhakemesinin örnek olarak incelenmesinde fayda görülmüştür. Bu doğrultuda çalışmada sırasıyla; İskoçya’da ceza muhakemesinin “bir sistem” değil; “otonom birimler” tarafından yürütülen faaliyetler alanı olarak görülmesi şeklindeki metodoloji ortaya koyduktan sonra (I) İskoç savcısının İngiltere ve Galler’den farklılıklarını göstereceğiz (II) ve İskoçya’daki savcı ve savcılık teşkilatına (III) yer vereceğiz. Sonrasında bazı dava örnekleriyle savcının geniş yetkilere sahip oluşu (IV) ele alındıktan sonra savcının soruşturmayı nihayetlendirmesinde ilk aşama (delilleri değerlendirme) (V) ile maslahata uygunluk (kamusal menfaat) incelemesi ve değerlendirmesi aşamasını (VI) ortaya koyacağız. Son olarak savcının, kamu davasının alternatiflerini (direct measures) uygulama yetkisi ile onarıcı adalet gibi diversiyonlara yönlendirme yetkilerinden (VII) bahsedeceğiz.Keywords : İskoç savcısı, kamu menfaati, maslahata uygunluk ilkesi, yargının iş yükü, alternatif tedbirler