- Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 27
- KADIOĞLU ŞEYH MEHMED VE İNŞİRÂHU’S-SADR ADLI MESNEVİSİ
KADIOĞLU ŞEYH MEHMED VE İNŞİRÂHU’S-SADR ADLI MESNEVİSİ
Authors : Vesile Sak
Pages : 201-224
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2015-02-13
Article Type : Research
Abstract :İnşirâhu’s-Sadr , Mantıku’t-Tayr ’ın 1578’de Kadıoğlu Şeyh Mehmed tarafından yazılan tercümelerinden biridir. Eser 4859 beyittir. Fâilâtün/Fâilâtün/Fâilün aruz kalıbıyla yazılmış olup 30 bölüm, 160 hikâye 12 temsilden müteşekkildir. İnşirâhu’s-Sadr , Doğu edebiyatında kaynak eser olma özelliğine sahip Attar’ın Mantıku’t-Tayr ’ının manzum bir tercümesidir. Mantıku’t-Tayr ’ın edebiyatımızda 14. yüzyıldan başlayarak 18. yüzyıla kadar her yüzyılda tercüme ve benzerleri yazılmıştır. Gülşehrî ’nin Mantıku’t-Tayr ‘ı (1317), Ali Şir Nevâî’nin Lisânü’t-tayr ’ı (1498/1499), İranlı Şemsî’nin Deh Murg ‘u(1514), Zaîfî’nin Gülşen-i Sîmurg ’u (d. 1559), Ârifî Mehmed’in Ravzatü’t-Tevhid ’i (d.1563), İbrahim Gülşenî’nin Sîmurg-nâme ’si (d. 1533), Şemseddin Sivâsî’nin Gülşenâbâd ’ı (d. 1595) ve Fedâî Dede’nin Mantıku’l- Esrâr ’ı (d.1635) bu eserlerdendir. Eserinden edindiğimiz bilgilere göre Kadığlu Şeyh Mehmed III. Murad döneminde yaşamıştır. Siroz’da ikamet ettiğini, Arapça ve Farsçayı çok iyi bildiğini, Şeyhî mahlasını kullandığını İnşirâhu’s-Sadr ’dan öğrenmekteyiz. Attar ve Mevlânâ’ya olan sevgisi de yine eserinde açıkça görülmektedir. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan İnşir â hu’s-Sadr 16. yüzyılda yazılmış olup vahdet-i vücut temasını işlemektedir.Keywords : mesnevî, tercüme, Mantıku’t-Tayr, Kadıoğlu Şeyh Mehmed, Şeyhî, İnşirâhu’s-Sadr.