- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 12
- 17. Yüzyıl Sonlarında Edremit Kazası'nda Askerî Zümrenin Sayısal Varlığı Üzerine Bir İnceleme...
17. Yüzyıl Sonlarında Edremit Kazası'nda Askerî Zümrenin Sayısal Varlığı Üzerine Bir İnceleme
Authors : Serdar Genç, Fırat Çakir
Pages : 225-259
View : 14 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-22
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı toplumu askerî ve reaya olmak üzere iki temel esas üzerine şekillenmiştir. Yönetici zümre olarak da tanımlanan askerîler bu yönüyle hem Osmanlı merkez hem de taşra teşkilatında özel bir yere sahip olmuşlardır. 17. yüzyılın sonlarında Osmanlı Devleti’nin batı cephesinde uzun soluklu harplerde Kutsal İttifak kuvvetlerine karşı mücadele veriyor olması askerî zümrenin topyekûn olarak cepheye intikalini zorunlu hale getirmiştir. Bu kapsamda Osmanlı taşrasındaki askerîleri teftiş edip kayıt altına almak için bir dizi girişimlerde bulunulmuştur. İşte bu çalışmada Edremit Kazası’ndaki sayımdan hareketle kasaba ve köylerdeki askerî zümreyi araştırıp bunların dağılımına dair bir tablo ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu kapsamda askerî zümreyi meydana getiren kapıkulları, sipahiler, din ve vakıf görevlileri ile sâdât ayrı ayrı ele alınmış ve bunların mahalle ve köylerdeki varlıklarına dair sayısal veriler oluşturularak Edremit Kazası’nın sosyoekonomik ve askerî dinamikleri içerisindeki yerleri değerlendirilmiştir. Böylece konuya hem Osmanlı coğrafyasında askerî zümrenin varlığına dair Anadolu’nun batı kıyısından bir pencere açmak, hem de Edremit Kazası’nın yerel tarihine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışma çerçevesinde dönemin ana kaynaklarından olan Osmanlı Arşivi’nde çeşitli fonlardaki belge ve defterler ile Edremit Şer’iyye (kadı) Sicilleri’nden yararlanılmıştır.Keywords : Askerî Zümre, Yeniçeri, Edremit, Karesi, Osmanlı.