- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 12
- GELENEKTEN GELECEĞE BİR KÖPRÜ: TOKAT OLGUNLAŞMA ENSTİTÜSÜ
GELENEKTEN GELECEĞE BİR KÖPRÜ: TOKAT OLGUNLAŞMA ENSTİTÜSÜ
Authors : Emel Şener Boy
Pages : 27-47
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-22
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. yüzyıla kadar kızlara eğitim veren kurumsal bir yapı görülmemektedir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kızlara eğitim veren okulların açıldığını görmekteyiz. Bu çerçevede 19.yüzyılın ortalarında Kız Rüştiye Mektepleri ve Kız Sanayi Mekteplerinin açılması kız eğitiminin kurumsallaşması ve olgunlaşması bakımından önemli bir adımdır. II. Meşrutiyet’ten sonra Osmanlı siyasi hayatında meydana gelen değişim toplumsal hayatı da etkilemiş, kadın aile yapısının modernleşmesinde merkez olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde kızların daha nitelikli eğitim alması için hem sanayi mekteplerinin müfredatında değişiklikler yapılmış, hem de Kız Sanat okulları kurulmuştur. Bu okullarda, sağlıklı bir planlama yapılmadığından tam bir başarı sağlanamasa da Cumhuriyet Dönemi’ne kadar varlıklarını sürdürmüşler ve yerlerini Kız Enstitülerine bırakmışlardır. Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren sayıları giderek artan kız enstitüleri çok sayıda mezun vermiştir. Bu mezunların iş hayatına girmelerine zemin hazırlamak için 1945 yılından itibaren Olgunlaşma Enstitüleri kurulmaya başlanmıştır. Kültürel belleğin el sanatları üzerinden eğitim ve üretim yoluyla aktarımının sağlanmaya çalışıldığı bu kurumlar, kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel el sanatları başta olmak üzere, giyim ve çeşitli el sanatları alanında eserler üreterek ve bunların gelecek kuşaklara aktarımını sağlayarak, geçmiş ile gelecek arasında bir köprü vazifesi görmektedirler. Bu esas üzerine 10/03/2017 yılında kurulan Tokat Olgunlaşma Enstitüsü geleneği sürdürmenin yanında, bünyesinde bulundurduğu 35 kadın çalışanıyla kadın eğitiminde ve onların iş hayatına katılmalarında önemli bir görev ifa etmektedir. Enstitüde çalışmalar yapılırken öncelikle bir tema belirlenip, bu çerçevede kurumun kendi personeli ve akademik danışmanlar tarafından arşiv araştırması ve saha çalışması yapılarak üretilecek esere esas teşkil edecek bilgi ve belgeye ulaşılmaya çalışılmaktadır. Bu arşiv çalışmasının yanında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Vakıflar Bölge Müdürlüğü gibi kurumlarla iş birliği yapılarak envanterlerinde bulunan eserler incelenmekte ve üretim aşaması öncesinde ürünlerin orijinalleri bulunarak, bunlar üzerinden replikaları hazırlanmaktadır. Olgunlaşma Enstitüleri’nde malzeme seçimi ve yapım tekniği bakımından geleneksele bağlı kalınarak günümüz teknolojisini de en iyi şekilde kullanarak ürünler hazırlanmaktadır. Aynı zamanda enstitü bünyesinde yapılan arşivleme ile el sanatlarıyla ilgili gelecek kuşaklara bilimsel bir veri sunmak amaçlanmaktadır.Keywords : Geleneksel, Olgunlaşma, El Sanatları, Kız Enstitüleri, Tokat.