- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: Special Issue: Amasya Special Issue
- TÜRK MİTOLOJİSİNDE ATEŞ KÜLTÜ VE AMASYA’DAKİ İZLERİ
TÜRK MİTOLOJİSİNDE ATEŞ KÜLTÜ VE AMASYA’DAKİ İZLERİ
Authors : Ali TORAMAN
Pages : 11-26
View : 11 | Download : 2
Publication Date : 2022-09-30
Article Type : Research
Abstract :Tarih boyunca milletlerin hayatını etkileyen, insanların gündelik yaşamlarında doğrudan etkili olan ve onların davranışlarına, düşüncelerine, faaliyetlerine yön veren veya tesiri dokunan bazı uygulamalar ve kurallar mevcut olmuştur. Bunlar dini inanç veya halk inanışları olarak kendini gösterir ve birtakım ritüeller ve kültler çerçevesinde tezahür eder. Türk kültüründe doğadaki bazı varlıkların canlı kabul edilmesi veya onlara saygı ile yaklaşılması da su, ağaç, dağ, taş gibi birçok nesne etrafında kült oluşmasına sebep olmuş, Türk mitolojisine konu edilen bu kültler de çeşitli yönleriyle insanların davranış ve düşüncelerini şekillendirmiştir. Geleneksel Türk Dini bağlamında ifade edebileceğimiz Türk halk inanışları içerisinde önemli kültlerden birisini de ateş oluşturmuştur. Türk milleti en eski zamanlardan beri ateş etrafında veya ateş merkezli birtakım uygulamalar ve ritüeller gerçekleştirmiş ve bu inanışlarını değişen zaman ve mekâna bakmaksızın gittikleri her yere kendileri ile birlikte götürmüşlerdir. Türk kültür ve mitolojisinde ateş kültü kendisini çeşitli yönleriyle göstermiştir. Bazen temizleyici/arındırıcı bir unsur olarak kötü ruhlardan ve kötülüklerden koruyan; bazen hastalıklara karşı iyileştirici, tedavi edici bir unsur olarak; kimi zaman nazardan koruyan; genel anlamda ise aile-ocak-ev-atalar kültü ile bağlantılı olarak günümüze kadar ulaşan ve günümüzde halen varlığını devam ettiren bir kült olagelmiştir. Sahip olduğu bu özelliklerinden dolayı da ateşe saygıyla yaklaşılmış ve bazı davranışlardan onu kızdıracağı, kızdığı zaman da insanlara zarar vereceği düşüncesiyle uzak durulmuştur.Keywords : Türk mitolojisi, ateş, tarih, kültür, inanış