TUTMACI’NIN GÜL Ü HÜSREV MESNEVİSİNDE ‘BEZM’
Authors : Gıyasettin ATEŞ
Pages : 83-145
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2021-06-29
Article Type : Research
Abstract :Bireylerin türlü vesilelerle bir araya gelerek eğlenmelerini ifade eden bezm, tarihî ve edebî bir arka plana sahiptir. Bezmin âdâbı ve tarihsel gelişimi konusunda bilgi veren çeşitli edeb kitaplarında bezm, hükümdarların bir hakkı ve âdeti diye anlatılır. Böyle bir işleve sahip bezm olgusu gerek Fars edebiyatında gerekse Türk edebiyatında şairler tarafından çeşitli anlam katmanlarıyla hemen hemen her nazım şeklinde kullanılmış, saki-nâme ve işret-nâme gibi iki edebi türün de doğmasına sebep olmuştur. Bezmin işlendiği türlerden biri de mesnevilerdir. Özellikle aşk, sergüzeşt-nâme ve tarihî-destanî mesnevilerde bezm tasvirlerine sıkça yer verildiği görülür. Bezm olgusunun yansıdığı Anadolu sahası Türkçe mesnevilerden biri de Tutmacı’nın Gül ü Hüsrev mesnevisidir. Bu çalışmada Gül ü Hüsrev’de yer alan 13 adet bezm tasviri, bezmin temel unsurları bağlamından incelenecektir. Belli bir konu sıralamasına göre ele alınan bu unsurlar zaman ve mekân tasvirleri, bezmlerin kurulma gerekçeleri, bezmlerin hazırlık aşamaları, bezmlerin katılımcıları, şarap ve musiki tasvirleri ile bezmlerde okunan çeşitli formlardaki şiirler oluşturur.Keywords : Gül ü Hüsrev, bezm, eğlence, şarap, musiki