- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 9
- SAMSUN MÜZESİ’NDEN TUNÇ ÇAĞI’NA VE DEMİR ÇAĞI’NA TARİHLENEN BİR GRUP METAL SİLAH
SAMSUN MÜZESİ’NDEN TUNÇ ÇAĞI’NA VE DEMİR ÇAĞI’NA TARİHLENEN BİR GRUP METAL SİLAH
Authors : Davut YİĞİTPAŞA, Nagihan ÇAKIR
Pages : 379-409
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-29
Article Type : Other
Abstract :Orta Karadeniz bölgesinin önemli kentlerinden biri olan Samsun Müzesinde bulunan metal eserler bölgenin geçmişinin nasıl bir potansiyele sahip olduğunun en önemli göstergesidir. Makalede Samsun Müzesinde bulunan Tunç Çağ’ından Demir Çağ’ına kadar olan kronolojik sıra içerisinde metal silahlar incelenmiştir. Metal silahların kronolojik değerlendirilmesi yapılmış eserlerin ölçüleri, tanımları, benzerleri ve çizimlerinin bulunduğu bir katalog çalışması hazırlanmıştır. Bu silahlar hançer, mızrak ucu, balta ve ok ucu olmak üzere dört tipten oluşmaktadır. Hançerler, namlusu yaprak biçimli hançer, namlusu sırtlı hançer olmak üzere iki alt tipte, mızrak uçları, boğumlu mızrak uçları, üçgen yada yaprak gövdeli mızrak uçları, teber ağızlı mızrak uçları olmak üzere üç alt tipte, ok uçları ise kanatlı ok uçları ve iskit ok uçları olmak üzere iki alt tipte incelenmiştir. Bu formlar ise kendi içlerinde yer alan farklılıklara göre alt gruplarda incelenmiştir. Eserlerin tamamı müzeye satın alma, Samsun bölgesi kazıları (İkiztepe, Tekkeköy, Dündartepe) ve müsadere yoluyla kazandırılmıştır. Malzeme genel kapsamda değerlendirildiğinde, in-situ halde hiçbir silaha rastlanmamış, bu eserler müzeye satın alma yolu ile kazandırılmıştır. Eserlerin yapımında kullanılan malzemeler ve tipolojik özelliklerine bakıldığında, elde edilen veriler doğrultusunda silahların sahip oldukları formları, ne amaçla kullanıldıkları, Anadolu’da ve Karadeniz’de yer alan çağdaş kültür bölgelerinin birbirleriyle benzerlikleri üzerine yeni sonuçlar elde etmek amaçlanmıştır. Bunun sonucunda çalışılan malzemeler değerlendirilirken stil kritiği yapılmış, tipler ve bu form gruplarının, değişim ve etkileşimi belirleyici bir faktör olarak kullanılmıştır. Samsun Arkeoloji ve Etnografya Müzesi’ndeki Tunç ve Demir Çağı’na ait silahlar hakkında sonuca varılmaya çalışılmıştır. Varılan sonuç bizlere çalışılan malzemelerin Orta Karadeniz ve İç Anadolu kökenli olduğunu ve bu bölgelerde ki askeri gücün önemini kanıtlamaktadır.Keywords : Samsun, maden, metal, silah, hançer, mızrak ucu, balta, ok ucu