- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: Çeviribilim Special Issue
- THE PICTURE OF DORIAN GRAY’İN KAYNAK EDEBİYAT DİZGESİNDEKİ SERÜVENİ ÜZERİNE BETİMLEYİCİ BİR ÇALIŞMA...
THE PICTURE OF DORIAN GRAY’İN KAYNAK EDEBİYAT DİZGESİNDEKİ SERÜVENİ ÜZERİNE BETİMLEYİCİ BİR ÇALIŞMA
Authors : Hülya BOY, Ayse KARADAG
Pages : 17-45
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2020-04-22
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, Oscar Wilde’ın The Picture of Dorian Gray (Dorian Gray’in Portresi) adlı eserinin İngiliz kaynak dizgesindeki serüveni üzerine çeviribilim bağlamında betimleyici bir inceleme yapmaktır. Eser kaynak dizgeye sırasıyla 1890, 1891 ve 2011 yıllarında üç farklı metin halinde sunulmuştur. Bu üç metin arasındaki farklılıkların, kaynak dizge koşulları çerçevesinde başvurulan sansür/öz-sansür işlemleri neticesinde ortaya çıkmış olduğu belirtilebilir. Wilde’ın yayımlanmak üzere 1890’da Lippincott’s Monthly Magazine’e gönderdiği eserin içeriği Victoria Çağı ahlak anlayışına göre uygunsuz bulunmuş ve The Picture of Dorian Gray kaynak dizgede ilk olarak aynı yıl dergi editörleri tarafından sansürlenerek yayımlanmıştır. Ancak bu sansür, eser yayımlanır yayımlanmaz olumsuz tepkiler uyandırmasının önüne geçmemiştir. Bunun üzerine Wilde’ın öz-sansür uygulayarak yeniden kaleme almak durumunda kaldığı The Picture of Dorian Gray 1891’de Ward, Lock & Co. tarafından kitap olarak basılmıştır. Wilde’ın 1890’da Lippincott’s Monthly Magazine’e gönderdiği metne dayanan bir baskı ise ilk kez 2011’de Harvard University Press (HUP) tarafından The Picture of Dorian Gray: An Annotated, Uncensored Edition başlığıyla yayımlanmıştır. 1891 kitap metninin 1890 dergi metni üzerinden üretilmiş olması The Picture of Dorian Gray örneğinde bir diliçi dolaylı çeviriden bahsedilip bahsedilemeyeceği sorusunu gündeme getirmektedir. Bu soruya verilebilecek olumlu bir cevap ise dolaylı çeviri kapsamında başka bir sorgulamanın yolunu açabilmektedir. Nitekim dolaylı çeviriye bakış açısının genel anlamda olumsuz olduğunu söylemek mümkündür. Ancak HUP metninin "standart” kabul edilen 1891 kitap metnine karşı konumu üzerine ortaya çıkan tartışmalarda bunun aksinin geçerli olduğu gözlemlenebilmektedir. Tüm bunlardan hareketle çalışmada öncelikle kaynak dizgedeki sansür/öz-sansür süreci incelendikten sonra eserle ilgili başlıca tartışmalar ele alınacaktır. Ardından ise bu tartışmaların vurgu noktaları odağında kavramsal sorgulamalarla The Picture of Dorian Gray’in kaynak dizgedeki serüveninin dolaylı çeviri olgusu açısından ışık tutabileceği çeviri gerçeklerine ilişkin bir bakış açısı sunulmaya çalışılacaktır.Keywords : The Picture of Dorian Gray, sansür, öz-sansür, diliçi çeviri, dolaylı çeviri