- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Issue: 6
- TARİHTEN DESTANA AKAN DUYARLILIK: KIRGIZ TÜRKLERİNİN DESTANLARINDA GÖÇ OLGUSU
TARİHTEN DESTANA AKAN DUYARLILIK: KIRGIZ TÜRKLERİNİN DESTANLARINDA GÖÇ OLGUSU
Authors : Şule GÜMÜŞ
Pages : 41-66
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2019-12-21
Article Type : Research
Abstract :İktisadi, sosyal ve siyasi sebeplerin etkisiyle bireylerin yahut toplumların yer değiştirmesi şeklinde tanımlanan göç, bireylerin ve toplumların yaşamlarını önemli ölçüde değiştiren, dönüştüren bir güce sahip olmuştur. Göç, bireylerin ya da toplumların kendi istekleriyle gerçekleşen bir seçim olabileceği gibi olumsuzlukların meydana getirdiği bir zorunluluk olarak da ortaya çıkabilir. Bireylerin kendi isteği ile gerçekleştirdiği göçlerde daha iyi yaşam koşullarına ulaşmak amaçlanırken zorunlu göçlerde sosyal siyasal baskılar, doğal afetler, can ve mala dair emniyetsizlik gibi nedenler öne çıkar. Köklü bir Türk boyu olan Kırgızların tarihine bakıldığında konargöçer/göçerevli yaşam tarzının bir neticesi olan mevsimlik göçlerin yanı sıra düşman saldırılarının neden olduğu zorunlu göç hadiseleri de görülür. Tanrı Dağları civarına yerleşen Kırgız Türkleri bu bölgede kalıcı bir yurt tutamamış, yaşanan siyasal olaylar onların zaman zaman yurtlarını terk ederek göç etmelerine neden olmuştur. Yıkımı, zulmeti ve zilleti getiren bu zorunlu göçler Kırgız halkının muhayyilesinde derin izler bırakmıştır. Halkın bilinçaltına işleyen bu tarihsel gerçeklikler toplumların tarihlerinin aynası hükmünde olan destanlara da yansımıştır. Bu çalışmada Kırgız Türklerinin tarihinden destanlarına yansıyan "göç” olgusu ele alınmıştır. Kırgız destanlarında düşmanın göçe maruz bırakması veya düşmanı göç ettirme, mevsimlik göçler, sosyal sebepli göçler, bir felaket neticesinde meydana gelen göçler canlı bir şekilde tasvir edilmektedir. Destanlarda göç olgusunun işlenişi tarihsel süreç içerisinde yaşanan göçlerin Kırgız Türklerinin bilinçaltında oluşturduğu etkileri ortaya koymaktadır.Keywords : Kırgız Türkleri, göç olgusu, tarihî gerçeklik, destan