- Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
- Vol: 1 Issue: 2
- İLMÎ MAHLASLI BİR ŞAİRE ATFEDİLEN MANZUM YÜZ HADİS TERCÜMESİ
İLMÎ MAHLASLI BİR ŞAİRE ATFEDİLEN MANZUM YÜZ HADİS TERCÜMESİ
Authors : Suat DONUK
Pages : 55-97
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2017-12-14
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk edebiyatı nazım türlerinden biri yüz hadis tercümeleridir. Şimdiye kadar pek çok Türkçe yüz hadis tercümesi bulunup neşredilmiştir. Fakat yazma eser kütüphanelerinde keşfedilmeyi bekleyen başka hadis tercümeleri de vardır. Ankara Milli Kütüphane Türkçe Yazmaları numara 06 Mil Yz A 4274/1’de kayıtlı eser, üzerinde çalışılmamış manzum bir hadis tercümesidir. Eserde herhangi bir mahlas zikredilmemiştir. Fakat yazma nüshanın sonundaki istinsah kaydında İlmî mahlaslı bir şaire ait olduğu bildirilmiştir. Yazmadaki diğer bir kayıttan 17. yüzyıl ve öncesinde yazıldığı anlaşılmaktadır. Metinde tasavvufî ifadelerin çok, öğüt verici üslubun belirgin oluşu 17. yüzyıl şairlerinden Bağdatlı İlmî Dede’ye ait olabileceğini akla getirmektedir. Eser, 80 hadis ve bunların birer kıt’a ile tercümesinden meydana gelmiştir. Kıt’alar aruzun fâ’ilâtün / fâ’ilâtün / fâ’ilâtün / fâ’ilün kalıbıyla yazılmıştır. Şairin aruzu ve kafiyeyi tatbiki nispeten başarılıdır. Dizelerde görülen hece düşürmeler ve cinas, yazarın Türk halk şairlerinden etkilendiğini göstermektedir. Eserde yer alan hadislerde konu bütünlüğü yoktur. Müellif birebir tercümeyle yetinmemiş, müritlerine seslenen bir mürşit edasıyla öğütler vermiştir. Edebî sanatlar bakımından zengin olan eser, önemli sayıda Türkçe deyimler ve arkaik kelimeler ihtiva etmektedir. Bu makalede çeşitli tartışmalar neticesinde manzum hadis tercümesi hakkında varılan bulgular sunulmuştur. Manzum tercümenin şekil, muhteva, dil ve anlatım hususiyetleri ortaya konmuştur. İlmî mahlaslı bir şaire atfedilen manzum hadis tercümesinin tesis edilen çeviri yazılı metni ilim âlemiyle paylaşılmıştır.Keywords : Manzum yüz hadis tercümesi, İlmî, 17. yüzyıl