KADI BURHANEDDİN’İN DAMADI MEZİD BEY
Authors : Hasan YÜKSEL
Pages : 127-142
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2017-06-20
Article Type : Research
Abstract :Yıldırım Bayezid’in tazyiki üzerine Diyarbekir’e doğru kaçan Kadı Burhaneddin, Kara Yülük Osman Bey tarafından öldürülünce, diğer Anadolu beyliklerinin hâkimiyet alanları gibi, Sivas da Osmanlı topraklarına ilhak edilmiş ancak Timur’un Çubukova’daki zaferinin ardından, Anadolu beyleri ve halefleri yeniden Osmanlı’nın karşısına dikilip topraklarına kavuşma mücadelesine girişmişlerdi. Sivas’ta böylesi bir davaya kalkışan Mezid Bey’in kimliği konusunda senaryoya varan iddialar ve tartışmalar vardır. Bu iddialardan birincisi, Amasya Tarihi yazarı Hüseyin Hüsameddin tarafından Mezid Bey’in Kürt olduğuna ilişkin söylemdir. Bu makalede, ilk kez ortaya konulan Hisariye Medresesi vakfiyesindeki tarihi kayıtlar, bu söylemin doğru olmadığını göstermiştir. İkincisi, eğer bir yanılgı söz konusu değilse, bu dönemde Osmanlı tarih sahnesinde ayrı bir şahsiyet olarak görülen ve II. Murad’ın mirahuru olduğu söylenilen diğer bir Mezid Bey bulunduğudur. Ancak, Johann Wılhelm Zınkeısen (öl. 1863), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi adlı eserinde, bu Mezid Bey’inKadı Burhaneddin’in ardından Sivas’ta Çelebi Mehmet’in karşısına dikilen Mezid Bey olduğunu ileri sürer ve onu, " Çelebi Mehmed’in Avrupa’daki seferinde rol oynayan en iyi komutanlarından biri olarak ” tavsif eder. Bu Mezid Bey, Transilvanya taraflarına akına çıktığı sırada bir anlatımda 30 Zilkade 845 (18 Mart 1442) tarihinde, ikinci söylemde Hicri 846 (Mart 1442)’da Hirmanştad’ı kuşatırken Macarların şiddetli hücumuyla karşılaşmış ve oğluyla, başka bir rivayete göre, iki oğluyla beraber şehit düşmüştür. Ancak Mezid Bey’in ölümü ve bu seferlerin meydana geliş tarihlerine ilişkin kayıtların, Osmanlı sefer kronolojisiyle uyumlu olmadığı da söylenmektedir. Bu durumda Tokat’taki mezar kitabesinde Ramazan 836’da (Nisan 1433) vefat ettiği kesin olan Mezid Bey’in savaş alanında şehit olan Mezid Bey ile aynı şahıs olması ve savaş meydanında vuku bulan şahadeti üzerine na’şının Tokat’a getirilip defnedilmiş olması muhtemeldir.Keywords : Sivas, Mezid Bey, Kadı Burhaneddin, Çelebi Mehmed, Ankara Savaşı