- Sayıştay Dergisi
- Issue: 125
- OSMANLI DİVAN-I MUHASEBATININ 19. YÜZYIL AVRUPA YÜKSEK DENETİM KURUMLARI İLE MUKAYESESİ
OSMANLI DİVAN-I MUHASEBATININ 19. YÜZYIL AVRUPA YÜKSEK DENETİM KURUMLARI İLE MUKAYESESİ
Authors : Tekin Akdemir, Şahin Yeşilyurt
Pages : 201-226
Doi:10.52836/sayistay.1125747
View : 12 | Download : 3
Publication Date : 2022-08-05
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışma, Osmanlı maliyesinde 19. yüzyılın ikinci yarısında tesis edilen divan-ı muhasebatın aynı dönemde devlet gelir ve giderlerinin bütçeye ve kanuni hükümlere uygunluğunu incelemek ve onaylamakla görevli bulunan Avusturya-Macaristan, Almanya, Belçika, Fransa, İngiltere ve İtalya divan-ı muhasebatları ile bir mukayesesini yapmaktadır. Bu kıyaslama, 1900’lü yılların başında tutulan raporlardan ve o dönemde yazılmış eserlerden yola çıkarak divan-ı muhasebatın tarihsel gelişiminin yanı sıra yetkileri ve teşkilatı üzerinden yapılmıştır. Çalışma, Osmanlı Devleti dahil diğer tüm devletlerde divan-ı muhasebatın devlet gelir ve giderlerini tetkik etmek amacıyla tesis edildiğini ortaya koymaktadır. Ancak ülkeler arasında gerek tarihsel süreç gerekse görev ve teşkilat anlamında birtakım farklılıkların olduğu çalışmada vurgulanmıştır. Örneğin, Osmanlı Devleti ile Almanya, Fransa ve Belçika Divan-ı Muhasebatları, belirtilen ortak göreve ek olarak yargılama görevi de üstlenmişlerdir. Yine Osmanlı ile Almanya, Fransa ve İngiltere’de divan-ı muhasebat reisi kayd-ı hayat ile göreve seçilmiş iken; Belçika divan-ı muhasebat reisi altı yılda bir seçilmek koşuluyla görevlendirilmiştir.Keywords : Divan-ı Muhasebat, Sayıştayların Tarihi, Osmanlı Maliyesi, Denetim, Kamusal Denetim.