- Sanat Tarihi Dergisi
- Vol: 31 Issue: 2
- Konya Gevale Kalesi 2019 Yılı Kazısında Bulunan Bir Çocuk Zihgiri ve Karşılaştırmalı Araştırması...
Konya Gevale Kalesi 2019 Yılı Kazısında Bulunan Bir Çocuk Zihgiri ve Karşılaştırmalı Araştırması
Authors : Musa ACAR, Erkan AYGÖR
Pages : 1235-1251
Doi:10.29135/std.1100426
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2022-12-31
Article Type : Research
Abstract :Çalışmayı ele almamızdaki amaç, daha önce yayınlarda ve araştırmalarda çocuk zihgiri ile karşılaşılmamasında yatmaktadır. Konya Gevale Kalesinde ele geçen zihgirin, sözlü kaynaklarda geçtiği gibi, 5-6 yaşlarında bir çocuğa ait olduğu ispat edilmek istenmiştir. Bunun için üç ana metot belirlenmiştir. İlki Sağlık Bilimleri alanında Antropoloji biliminden yararlanarak sayısal ölçümler ışığında zihgir ölçüsünün günümüz çocukları ile karşılaştırması şeklinde gerçekleşmiştir. İkinci ana veri günümüzde geleneksel okçuluk sporu yapan çocukların kullandıkları zihgirlerin ölçüleri olmuştur. Bu bilgiler de ilk Antropolojik analizlerle karşılaştırılarak ölçülere göre yaş aralıklarının aynı olduğu ortaya çıkmıştır. Son veri yetişkinlere ait zihgir ölçüleridir. Tersten giderek yetişkinlerin zihgirlerinin dairesel formu ve büyüklüğünün bir çocuğa ait olamayacağı ispat edilmiştir. Zihgir, erkeklerde savaş, av, spor, talim ve takı maksadıyla kullanılmıştır. Kadınlarda ise aksesuar yüzük olarak varlığı bilinmektedir. Çocuklar ile ilgili bilgilerimiz daha çok okçuluk ile ilgili yazılı ve sözlü bilgilere dayanmaktadır. Gerek İslam Öncesi Çin kaynakları gerek İslami dönemdeki hadisler ve tavsiyeler okçuluğun çocuklara öğretilmesi ile ilgili bilgiler ihtiva etmektedir. Böylece okçuluğun çocuk yaşta başlanarak öğretildiği anlaşılmaktadır. Osmanlı dönemi Okçuluk Tekkeleri belli kurallara göre yeni öğrenciler kabul ediyorlardı. Ancak çalışmalarımızda gerek müzelerde ve gerekse özel koleksiyonlarda çocuk zihgirine rastlanmamıştır. Konya Gevale Kalesinde 2019 yılı kazı çalışmalarında bulunan zihgir, antropoloji biliminin verileriyle ve günümüz de geleneksel okçuluk sporu yapan çocuklardaki zihgir ölçüleri ile daha küçük yaşlardan (5-6 yaşından) itibaren zihgirin kullanımını ispat etmiş olmaktadır. Zihgir konusundaki çalışmalar henüz yeni olup tam bir tasnif ve araştırma yapılmamıştır. Muhtemelen müzelerin depolarında çocuk zihgirleri de vardır. İleriki çalışmalara da yardımcı olması ve kaynaklık etmesi bakımından Gevale Kalesi çocuk zihgiri alandaki önemli bir boşluğu doldurmaktadır.Keywords : Gevale, Çocuk Zihgiri, Çocuklarda Okçuluk, Yüzük, Antropoloji