- Sanat Tarihi Dergisi
- Vol: 31 Issue: 1
- Levant’ta Oryantalizm: İzmir’de Oryantalist Mimarinin Kaybolan Bir Örneği Olarak Sarıkışla Subay Mah...
Levant’ta Oryantalizm: İzmir’de Oryantalist Mimarinin Kaybolan Bir Örneği Olarak Sarıkışla Subay Mahfili
Authors : Halil Ibrahim Alpaslan
Pages : 599-623
Doi:10.29135/std.1025646
View : 14 | Download : 4
Publication Date : 2022-07-09
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma Osmanlı İmparatorluğu’nun en önemli liman kentlerinden biri olan İzmir’deki Sarıkışla binasına ek olarak inşa edilen ve Subay Mahfili olarak bilinen yapının tarihçesini araştırmayı, bu yapının kentin mimarlık tarihi açısından önemini vurgulamayı amaçlamaktadır. Yapının, kentteki önemli oryantalist mimari örneklerinden biri olması dolayısıyla çalışmada öncelikle Avrupa ve Osmanlı İmparatorluğu’nda oryantalist mimarinin ortaya çıkış ve yayılımı özetlenmiş ardından İzmir’deki örneklere değinilerek söz konusu yapı bu bağlam içerisine oturtularak incelenmiştir. İnşa tarihi kesin olarak bilinmeyen Subay Mahfili yaklaşık 50 yıl kullanıldıktan sonra eki olduğu Sarıkışla Binası ile birlikte 1955’te yıkılmış, yerini bugün Konak Meydanı olarak anılan boşluğa bırakmıştır. Ancak ne Sarıkışla ne de Subay Mahfili yıkılmaları ile kentin ve kentlilerin belleklerinden silinmemiştir. 1829 yılında inşa edilen Sarıkışla Binası bezemesiz, sade karakterine rağmen konumu, boyutu ve sahne olduğu olaylar göz önüne alındığında kentin en önemli yapılarından biridir. Subay Mahfili ise Sarıkışla ile tezat oluşturacak derecede bezemeli, oryantalist üslubun özelliklerini gerek mimari elemanlar gerekse bezeme motifleri ölçeğinde taşıyan nitelikli bir yapıdır. Çalışma kapsamında ulaşılan bilgiler sonucunda söz konusu yapının inşa tarihinin büyük olasılıkla 1913-1917, kesin olarak ise 1913-1922 arasında olması gerektiği saptanmıştır. Yapının tasarımının 19. yüzyıl sonu, 20. yüzyıl başında, Subay Mahfili’nin hemen karşısında, 1901 tarihinde inşa edilen ve yine oryantalist özellikler taşıyan Saat Kulesi’nin ve Sarıkışla’nın avlusundaki fıskiyeli havuzun mimarı olan Raymond Charles Péré’ye ait olabileceğine dair bazı destekleyici argümanlar da yine çalışma içerisinde sunulmuştur.Keywords : Subay Mahfili, Oryantalist Mimari, Sarıkışla, Konak Meydanı, Raymond Charles Péré