Law's Complexity-A Primer
Authors :
Pages : 951-974
Doi:10.56701/shd.1167640
View : 13 | Download : 6
Publication Date : 2022-12-30
Article Type : Other
Abstract :i)Her şeyin, her şey ile bağlantılı olduğu ve böylece tüm parçaların birbirini tamamlayarak bir tekil sistem (bütünleşik bulmaca) çıkardığına dair tespit ve motivasyon üzerine kurulu \'karmaşıklık bilimi\', doğal ve sosyal bilimlerde bir gestalt sıçrama ortaya çıkarmıştır. ii)Öyle ki karmaşıklık analizi olmadan analiz edilen sorunsalların özneleri, denklem giriftliği ve ölçeği çözümü oldukça kısıtlamaktadır. iii)Karmaşıklık analizinin doğa bilimleri ve bilgisayar tekniğini dönüştürdükten hemen sonra, geniş anlamda büyük sistemin diğer alt parçaları olan sosyal bilimler de bir nevi karmaşıklık biliminin aydınlanma çağına girmiştir. Burada ekonomi, hukuk ve sosyoloji başı çeken disiplinlerdir. iv)Türkçe literatürümüzde hukuku bir karmaşık uyarlanabilir sistem olarak ele alan bir çalışma mevcut değildir. 2008\'de yayınlanan ve bu alanda başyapıt olarak kabul edilen çalışmanın Türkçe literatüre kazandırılması, önemli bir üretim faaliyeti olarak gördüm. v)Ele alınan başyapıtta hukukun sistem olarak parçalarının tekil tekil ele alınmasının mümkün olmadığı ortaya konmaktadır. Öyle ki her parça, diğer tüm parçaların hem nedeni hem sonucudur. Dolayısıyla bir hukuksal problemi ele alırken bir parçayı çekip diğer her şeyi sabit tutarak yaptığımız analizlerin ne kadar hatalı olduğu ispat edilmektedir. Çünkü sistemde bir parçayı çıkarıp ona küçük bir değişim yapıldığında bile sistem diğer tüm parçalaryla artık tamamen değişmiş yeni bir duruma gelecektir. vi)Bu zor fakat verimli bulmacada çözüme dair bazı önemli motivasyonlar, paternler ve örüntüler anlamlandırılmaktadır.Keywords : karmaşık uyarlanabilir sistem olarak hukuk, karmaşıklık bilimi ve hukuk, genel denge modelivari sezgide hukuk