- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 34
- Ötekiliğin dramatik kesişimselliği: Mustapha Matura’nın Eve Hoş Geldin Jacko adlı oyununda ötekilikl...
Ötekiliğin dramatik kesişimselliği: Mustapha Matura’nın Eve Hoş Geldin Jacko adlı oyununda ötekilikleri yeniden okumak
Authors : Rıza ÇİMEN, Esra ÜNLÜ ÇİMEN
Pages : 1166-1178
Doi:10.29000/rumelide.1316372
View : 17 | Download : 13
Publication Date : 2023-06-22
Article Type : Research Article
Abstract :İngiliz tiyatrosu yirminci yüzyılda büyük bir dönüşüm göstermiştir. Hem biçimsel hem de söylemsel düzeyde çeşitlenen dramatik dil, imparatorluğun dağılmasının ardından sancılı süreçler yaşayan imparatorluk mirasçısı bir toplumun karmaşık ilişkilerini yansıtır. Küreselleşmenin de etkisiyle çeşitli milli, kültürel ve dinsel farklılıklarla daha çok karşılaşmaya başlayan İngiliz sosyolojisi, sahnede bu karşılaşmaları daha çok görmeye başlamıştır. Her ne kadar böylesi dönüşüm dönemlerinde dramatik çeşitlilik artış gösterse de, aynı zamanda "ötekiliğin” çok katmanlı hâlleri de sahnede kendine yer bulur. Bununla birlikte ötekilik de tıpkı toplumsal yapı gibi heterojen bir kimliğe sahiptir: Ötekilik, sahnede her an herkesin maruz kalabileceği, farklı ırk, din, cinsiyet ve sınıftan çeşitli karakterlerin dâhil olduğu bir kavşakta olma halidir. Bu çalışmada bu tiyatral durumu Kimberlé Williams Crenshaw’ın feminist kuram ve eleştirel ırk düşüncesi bağlamında ortaya attığı "kesişimsellik” (1989; 1991) kavramından yola çıkarak dramatik kesişimsellik olarak adlandırıyoruz. Dramatik kesişimsellik, bir araya gelerek yığılan ötekilik hallerinin tiyatro türü üzerinden incelendiği analitik bir çerçeveye işaret etmektedir. Bu çalışmada, Mustapha Matura’nın Eve Hoş Geldin Jacko (1978) adlı oyunu ötekiliğin çok kutuplu ve kesişimsel özellikleri bağlamında incelenecektir. Bu çalışmada önce Crenshaw’ın "kesişimsellik” kavramı kısaca ele alınacak ve bu kavramı örneklendiren tiyatro metinlerine bakılacak, daha sonra Matura’nın eseri dramatik kesişimsellik kavramı üzerinden okunacaktır.Keywords : Dramatik kesişimsellik, Kimberlé Crenshaw, ötekilik, Mustapha Matura, Eve Hoş Geldin Jacko