- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 32
- Hikâyet-i Nuşirevân: Yeni bir mensur nasihatnâme örneği
Hikâyet-i Nuşirevân: Yeni bir mensur nasihatnâme örneği
Authors : Salih ÖZYURT
Pages : 723-739
Doi:10.29000/rumelide.1252835
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2023-02-21
Article Type : Research
Abstract :Adaletiyle hükmetmiş Sasani hükümdarı Nuşirevân, bu adaletinden gelen şöhretini hikmet ve vecizelerle harmanlayan eserlerle ön plana çıkan nadide tarihi şahsiyetlerdendir. Bu konuda onun adaletini, ahlaki faziletlerin belirginleştirdiği sayısız eser yazılmıştır. Günümüzde bu eserler, gün yüzüne çıkmakta, Fars şiirinin edebi çehresinden getirdiği nitelikleri klasik Türk şiirine de aktarmakta, onun zenginleşmesine ön ayak olmaktadır. Bu makalede ele aldığımız eser de bu alanı hikmet ve vecizelerle zenginletiren ve Farsça’dan tercüme edildiği açıkça belli olan mensur bir eserdir. 1274 yılında istinsah edilen ve Eski Anadolu Türkçesi’nin pek çok niteliğini barındıran eser, Farsça ve Arapça kelimeler ile zengilşetirilse de eser, sade bir dille yazılmıştır. Eser, Nuşirevân’ın meclisinde yer alan âlim ve faziletli kimselerden soru-cevap yoluyla talep ettiği hikmetli, ahlaki sözleri içeren bir nasihatnâmedir. 60 sual ve 60 cevabın yer aldığı eser, ilk kez bu makale ile bilim âlemine tanıtılmıştır. Bu eser, adalet kavramına, toplumun her kesimine hitap eden önemli ahlaki değerlerle eğilmesi yönüyle önemlidir. Gelecek nesiller için de rehber olacak nitelikleriyle eser, dini-ahlaki-evrensel değerler manzumesi olarak görülebilir. Gün yüzüne çıkarılan bu eserle pendnâme kültürüne, evrensel, bir ahlak anlayışının hikmetli üstünlükleri ortaya koyulmuş olacaktır.Keywords : Nuşirevan, adalet, susal-cevap, ahlak, hikmet