- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 32
- Eşrefoğlu Rûmî Dîvânı’ndaki dinî tipler üzerine bir değerlendirme
Eşrefoğlu Rûmî Dîvânı’ndaki dinî tipler üzerine bir değerlendirme
Authors : Ömer Faruk GÜLER, Merve YILDIZ
Pages : 695-722
Doi:10.29000/rumelide.1252832
View : 9 | Download : 6
Publication Date : 2023-02-21
Article Type : Research
Abstract :Köklü bir birikimin mahsulü olarak yüzyıllar boyunca varlığını sürdüren Klasik Türk edebiyatı, pek çok farklı kaynaktan beslenmiştir. Dil, din, kültür, tabiat, bilim ve cemiyet yaşamı bu kaynaklar arasında sayılabilir. Yine bunlar içerisinde olup toplumu derinden etkilediği gibi Klasik dönem Türk edebiyatı metinleri üzerinde de tesirini ciddi şekilde hissettiren tasavvuf da önemli bir yer teşkil eder. Dolayısıyla pek çok şair ve mutasavvıf, tasavvufi unsurları kullanarak tasavvufi geleneğe doğrudan yahut dolaylı bir şekilde katkı sağlamıştır. Klasik edebiyatta özellikle metnin kurgusu oluşturulurken birçok sanatçı duygularını ifade etme yolunda tip ve şahsiyetlerden de yoğun olarak yararlanmışlardır. Bu tip ve şahsiyetlerin önemli bir bölümünü dinî ve tasavvufi tipler oluşturur. XV. yüzyıl tekke-tasavvuf edebiyatının en önemli temsilcilerinden birisi olan Eşrefoğlu Rûmî de Dîvân’ında toplum yaşantısında belirgin davranışları temsil eden tiplemeleri oldukça yoğun bir şekilde kullanan önde gelen şairlerdendir. Yapılan taramada şairin; zâhid, sûfî, hâce, dervîş, mürşid/şeyh, mürîd, ârif, sâkî, fakîh gibi tipleri şiirlerinde çokça kullandığı görülmüştür. Bu çalışmada Eşrefoğlu Rûmî Dîvânı’nda yer alan dinî tiplemeler ve şairin bunlara yüklediği anlamlar ele alınmıştır.Keywords : Klasik Türk şiiri, Eşrefoğlu Rûmî, tasavvuf, tip, dinî tipler, Classical Turkish poetry, Esrefoglu Rumi, sufism, type, religious types