- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 30
- Necîb el-Kîlânî’nin İʿtirâfâtü ʿAbdilmütecellî adlı romanında ‘ideal/hayal’-‘gerçek’ gerilimi...
Necîb el-Kîlânî’nin İʿtirâfâtü ʿAbdilmütecellî adlı romanında ‘ideal/hayal’-‘gerçek’ gerilimi
Authors : Tahsin YURTTAŞ
Pages : 912-930
Doi:10.29000/rumelide.1193066
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2022-10-21
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede Mısır’da İslami edebiyatın öncülerinden olan Necîb el-Kîlânî’nin (1931-1995) İʿtirâfâtü ʿAbdilmütecellî adlı romanında idealize edilen düşünce ve hayallerle psikolojik ve siyasi/toplumsal gerçekler arasındaki gerilim ve çatışma olguları incelenmiştir. Romanın baş karakteri olan Abdülmütecelli Mısır’ın taşrasında küçük bir beldede belediye memuru olarak görev yapan, fakir ama nispeten eğitimli sade bir vatandaştır. O, siyasi ve toplumsal olaylara karşı son derece duyarlı, dürüst, saf ve idealist bir karakteri canlandırır. Köyüne çok uzak olan Kahire’de metro inşaatında bir vincin çalınmış olması Abdülmütecelli’yi çok etkiler ve üzerine vazife olmamasına rağmen vinci bulmak için Kahire’ye gider. İdealist ve hayalperest yönleri onu bir taraftan pek çok tehlikeye maruz bırakırken diğer taraftan hem kendisinin hem de Mısır’ın gerçekleriyle yüzleşmesine de vesile olacaktır. İtiraflar, aslında Abdülmütecelli’nin bu gerilimleri, kişisel yaşanmışlıklardan çıkardığı dersleri, kendine mâl ettiği gerçekleri ve en önemlisi devlet/toplum eleştirilerini ifade eder. Romanda vinç teması ve Abdülmütecelli karakteri üzerinden idealize edilmiş trajikomik ve sembolik bir üslup kullanılmıştır. Romanda ideal/hayal-gerçek gerilimleri, taşra(köy)-şehir, birey-devlet/toplum, iyi-kötü gibi karşıt temalar üzerinden anlatılmıştır. Romanda işlevsel olarak kullanılan bilinç akışı, iç monolog, diyalog, özetleme ve betimleme gibi teknik anlatımlarının çoğunda bu karşıt temaların etkisi görülmektedir. Romanın konusu, anlatım üslupları ve olay örgüsü Kîlânî’nin edebiyat ve fikir dünyasındaki görüşlerinin bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.Keywords : Arap Dili, İdeal, Gerçek, Hayal, İtiraf