- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 28
- Çoğuldizgeye göre postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolü: Patrick Süskind’in postmodern eseri ...
Çoğuldizgeye göre postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolü: Patrick Süskind’in postmodern eseri "Koku"nun dizgeye katkısı
Authors : Ümmügülsüm ALBİZ
Pages : 630-646
Doi:10.29000/rumelide.1132603
View : 11 | Download : 3
Publication Date : 2022-06-21
Article Type : Research
Abstract :Mevcut çalışmada Türk edebiyat tarihinde postmodern yazının oluşumunda çevirinin rolünü genel hatlarıyla saptamak amaçlanmaktadır. Özelde ise Alman yazar Patrick Süskind’in çok ses getiren ve birçok dile çevrilen postmodern eseri Koku, Bir Katilin Hikâyesi’nin (Das Parfum, Die Geschichte Eines Mörders) Türk postmodern yazın dizgesine katkısı tartışılmaktadır. Tüm bu incelemelerin kuramsal art alanı, İsrailli araştırmacı Itımar Even Zohar’ın geliştirmiş olduğu çoğuldizge kuramına dayandırılmaktadır. Türk edebiyat tarihindeki postmodern çeviri yazın ve söz konusu postmodern eserin katkısı, Zohar’ın kuramsal yaklaşımı doğrultusunda merkez-çevre; birincil edebiyat-ikincil edebiyat ve kültür repertuarı doğrultusunda yorumlanmaya çalışılmaktadır. Öncelikle postmodern yazın çoğuldizgesinde çevirinin rolü saptanmaya çalışılırken, Türk modern edebiyatının zayıf ve henüz gelişmemiş bir konumda olduğu, dizgede açık bulan postmodern çeviri yazın ile devinim gerçekleştiği, böylelikle modern edebiyatın ikincil edebiyat konumuna düştüğü sonucuna varılmaktadır. Ayrıca özellikle Amerikalı postmodernist yazarların çeviri eserlerinin dizgeyi yönlendirdiği ve Umberto Eco, Italo Calvino gibi İtalyan yazarların ise Türk postmodern yazının temsilcileri üzerinde etkili oldukları saptanmaktadır. Postmodern yazının ilk çeviri eserlerinden kabul edebileceğimiz Koku’nun ise henüz oluşmakta olan postmodern edebiyat çoğuldizgesine yenilik getirdiği; gelişim, eğitim, polisiye roman türü özelliklerini aynı anda taşımasından; üstkurmaca, metinlerarasılık, gerilim gibi postmodern yazının niteliklerine sahip olmasından ötürü Türk edebiyatının ve kültür repertuarının gelişimine olanak sağladığı saptamalarında bulunmak mümkündür. Çalışmanın sonucunda postmodern çeviri yazının, Türk postmodern yazının oluşumuna ve kültür repertuarına katkı sağladığı ve yönlendirici etkisi olduğu çıkarımına varılmaktadır.Keywords : Çeviri yazın, çoğuldizge kuramı, postmodern yazın, Patrick Süskind, Koku