- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 28
- Jean Paul Vinay ile Jean Darbelnet, Peter Newmark, Anthony Pym ve Gideon Toury’nin kuramları ışığınd...
Jean Paul Vinay ile Jean Darbelnet, Peter Newmark, Anthony Pym ve Gideon Toury’nin kuramları ışığında Necib Mahfuz’un "Başkan’ın Öldürüldüğü Gün" adlı romanındaki dil oyunlarının Türkçe çevirisinin analizi
Authors : Hüseyin Selim KOCABIYIK
Pages : 610-629
Doi:10.29000/rumelide.1132601
View : 10 | Download : 2
Publication Date : 2022-06-21
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırmada Nobel Ödüllü Mısırlı Edebiyatçı Necib Mahfuz’un Yevme Kutile ez-Zaim adlı romanında mevcut olan dil oyunlarının Türkçeye çevirisi batılı çeviribilimcilerden Vinay ile Darbelnet, Newmark, Pym ve Toury’nin kuramları ışığında analiz edilmiştir. Necib Mahfuz’un bu romanının tercih edilmesindeki en temel sebep hem romanda çok üstün bir belagat örneği kullanılmış olması hem de Necib Mahfuz’un Arap Dili ve Edebiyatında çok önemli bir yere sahip olmasıdır. Çalışmada Arapçadan Türkçeye doğrudan yapılan çeviri esas alınmış, ara dil olan İngilizceden yapılan çeviriye ise hiç değinilmemiştir. Bunun en temel sebebi de ara dilden yapılan çevirilerde büyük çaplı anlam kayıplarının meydana geldiği gerçeğidir. Bu araştırmada tartışılacak olan en temel husus bir çeviri eleştirisinin bilimsellik kriterini sağlayabilmesi için kesinlikle bir kuramsal çerçeveye dayandırılması gerektiğidir. Çalışmanın araştırma modeli doküman incelemesidir. Araştırmada kuramsal bir çerçeveye dayanmayan çeviri analizlerinin sadece hata avcılığından ibaret olduğu ve bilimsel olma niteliğini taşımadığı tartışılmıştır. Bu araştırma bilimsel bir çeviri analizinin sistematik süreçlerinin uygulamasını ortaya koymak açısından hayati önem arz etmektedir. Çalışmada sırasıyla analizin kuramsal çerçevesini oluşturan çeviri kuramları izah edilmiş, kuramsal bir çerçeveye dayanan bilimsel bir çeviri analizi yapılmış ve araştırmada elde edilen bulguların tartışıldığı sonuç bölümü yer almıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen en temel bulgu ise çevirmenin Öncül Norm olarak kabul edilebilir bir çeviri yapmayı hedeflediğidir.Keywords : Normlar, modülasyon, yönlü eşdeğerlik, iletişimsel çeviri, dil oyunları