- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 25
- Türkçe Sözlük’te Arapça kelimelerle kurulan birleşik sözlerin tasnifi
Türkçe Sözlük’te Arapça kelimelerle kurulan birleşik sözlerin tasnifi
Authors : Sawsan ABU HANNOUD
Pages : 786-801
Doi:10.29000/rumelide.1032532
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-21
Article Type : Research
Abstract :Türkler ve Araplar zamanla ortak coğrafi ve dinî paylaşımlar neticesinde birçok alanda etkileşim yaşamıştır. Türkler ve Araplar arasındaki bu etkileşimin en önemli alanını da dil oluşturmaktadır. Buna bağlı olarak, Türkçeye Arapça kelimelerin geçişi ilk başta dinî terimler ile daha sonra neredeyse her alanda olmuştur. Bu doğrultuda Türkçede Arapça harf, edat, cümle, şibh-i cümle ve deyim de alıntılandığı görülmüştür. Türk dili tarihinde Arapça kelimeler Türkçenin ayrılmaz bir parçası olarak kullanılmış, daha ötesi Arapça kök ve edatlardan yeni kelimeler de türetilmiştir. Türetilen bu Arapça kelimeler arasında, Türkçe kökenli veya başka bir yabancı dilden alınan kelime ile Arapça kelimeden oluşan birleşik sözler de bulunmaktadır. Temlikname ve günâşık kelimelerindeki gibi. Temlikname birleşik kelimesindeki temlik Arapça, name ise Farsçadır. Günâşık kelimesindeki de gün Türkçe, âşık ise Arapçadır. Araştırmacılar tarafından Türkçede bu tür birleşik sözler uğradıkları ses, anlam değişimi ve imla açısından incelenmiştir. Bu çalışmada ise Arapça alıntılarla kurulan birleşik sözlerin anlamları esas alınarak merkezlilik açısından tasnif edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla son baskı Türkçe Sözlük’ten derlenen Arapça kelime ve Türkçe veya yabancı kökenli kelimeden oluşan birleşik sözlerin anlamları incelendikten sonra bu sözler iç merkezli, dış merkezli ve hem iç merkezli hem dış merkezli olarak tasnif edilmiştir.Keywords : Birleşik sözler, türetme, Arapça kelimeler, Türkçe Sözlük