- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: Ö9 Special Issue
- Türkçe ve Rusça Civitas Solis çevirilerinde sansür ve cinsiyetçi dil kullanımı
Türkçe ve Rusça Civitas Solis çevirilerinde sansür ve cinsiyetçi dil kullanımı
Authors : Betül PARLAK, Nilüfer DENİSSOVA
Pages : 437-459
Doi:10.29000/rumelide.981549
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2021-08-21
Article Type : Research
Abstract :Bu araştırma, Tommaso Campanella'nın Civitas Solis/La Città del Sole yapıtının (1602/1623/1637) Türkçe ve Rusça çevirilerine odaklanmaktadır. Çalışma kapsamında eserin, dört Türkçe ve iki Rusça çevirisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İncelenen Türkçe çeviriler Vedat Günyol & Haydar Kazgan (1965), Veysel Atayman (2003), Çiğdem Dürüşken (2008), Betül Parlak (2021) adlı çevirmenlere, Rusça çeviriler ise A.G. Genkel (1906) ve F.A. Petrovskiy (1934/1947) adlı çevirmenlere aittir. Karşılaştırmalı olarak incelenen Türkçe çeviriler ilki dışında tarihsel olarak birbirlerinden çok uzak bir dönemde üretilmemiş olmalarına rağmen çeviri kararlarında cinsiyetçi söylem öğesi sayılabilecek bazı farklılıklar nedeniyle araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Bu tür çeviri kararlarının ve Türkçe çevirilerde kaynak metnin bazı bölümlerinin atlanmak suretiyle yapılan sansürlerin olası gerekçeleri üzerine varsayımlar ortaya atılmış ve söz konusu varsayımlar bu çalışmada sınanmıştır. Rusça çevirilerde ise yan metinlere de yansıyan okur yönlendirmeleriyle Campanella’nın ütopyası için farklı ideolojik çerçeveler oluşturulduğu gözlemlenmiştir. Türkçe ve Rusça çeviriler çevirinin doğrudanlığı ve matriks normları (Toury 1995) açısından da betimlenerek sansür ve cinsiyetçi söylem öğelerinin kaynağı tartışmaya açılmıştır.Keywords : Güneş Kent (Civitas Solis) çevirileri, Ütopya çevirileri, Güneş Kent çevirilerinde sansür ve cinsiyetçi söylem