- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 23
- Polisiye romanda doğa ve mit: Baztán Üçlemesi
Polisiye romanda doğa ve mit: Baztán Üçlemesi
Authors : Zeliha DURAN
Pages : 935-952
Doi:10.29000/rumelide.949942
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2021-06-21
Article Type : Research
Abstract :İspanyol edebiyatında polisiye roman, diğer ülke edebiyatlarında olduğu gibi erkek yazarların kaleminden doğar ve erkek bakış açısıyla gelişimini sürdürür. XX. yüzyılın ortalarında tam anlamıyla edebiyat dünyasında tanınırlık kazanır. 1970’li yıllarda önce siyasi bir kimlikle varlık gösterir. 1975 yılında Franco’nun ölümünün ardından kadın yazarlar da polisiye roman türünde eserler vermeye başlarlar. 1980’li yıllarda feminist hareketin İspanya’da etkinliğini arttırmasıyla birlikte polisiye roman türünün cinsiyetçi yapısı kadın yazarlar tarafından kurgulanan kadın dedektiflerle kırılmaya başlar. Bu çalışma, İspanyol yazar Dolores Redondo tarafından 2013-2014 yılları arasında yazılan Baztán Üçlemesi üzerinden polisiye roman türünün süregelen cinsiyetçi yapısının kırılma noktalarını incelemektedir. El Guardián Invisible (2013), Legado en los Huesos (2013) ve Ofrenda a la Tormenta (2014) romanlarından oluşan Baztán Üçlemesi, Bask mitolojik figürleriyle beslenerek kurgulanır. Üçlemenin kahramanı kadın dedektif Amaia Salazar, Bask mitolojisindeki dişi tanrıça Mari/Maya ile özdeşleştirilir. Bu özdeşleşimin yanı sıra anne rahmine dönüşe işaret eden mağara, orman ve nehir alegorileri anlatı boyunca tekrarlanır. Kültürel ekofeminist bir yaklaşımla Batı düşünce sisteminin temelini oluşturan ikilikler ağındaki değerler sorgulamaya açılır. Kadın ve doğa arasında kurulan bağ onaylanarak kadının doğaya benzeşimi annelik üzerinden yüceltilir. Anaerkilliğe işaret edilerek toprak ana metaforu canlandırılır ve kadın kimliği yeniden tanımlanır. Böylece kurgulanan kadın dedektif üzerinden İspanyol edebiyatında polisiye romanın süregelen cinsiyetçi yapısı kırılır ve tür, yeniden yazıma uğrar.Keywords : İspanyol edebiyatı, polisiye roman, ekofeminizm, Baztán Üçlemesi