- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 23
- Modern Mısır tiyatrosunda Ya‘kûb Sannû‘ (Ebû Nazzâra) ve tiyatrocu kişiliği
Modern Mısır tiyatrosunda Ya‘kûb Sannû‘ (Ebû Nazzâra) ve tiyatrocu kişiliği
Authors : Turgay GÖKGÖZ
Pages : 405-420
Doi:10.29000/rumelide.949009
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2021-06-21
Article Type : Research
Abstract :Modern Arap tiyatrosu Arap ülkeleri arasında Batı ile en fazla temas sağlayan ülke olması hasebiyle ilk olarak Lübnan’da ortaya çıkmıştır. Dönemin şartları nedeniyle tiyatro sanatı Mısır’da gelişim imkânı yakalamış ve Mısır üzerinden Suriye ile Lübnan gibi ülkelere yayılmıştır. Arap ülkeleri arasında Lübnan’da Mârûn en-Nakkâş; Suriye’de Ahmed Ebû Halîl el-Kabbânî ve Mısır’da ise Ya‘kûb Sannû‘ gibi isimler tiyatro sanatında öncü isimler olmuştur. Mısır’da Ya‘kûb Sannû‘ tarafından Kahire’de 1870 yılında Mısırlı bir topluluğun oluşturduğu ilk Arap tiyatrosu sahnelenmiştir. Sannû’un Ulusal Tiyatro olarak adlandırdığı topluluk, 1870-1872 yılları arasında Mısır’da toplamda otuz iki oyun ve iki yüzü aşkın performans sergilemiştir. İtalya’nın Livorno şehrinde 3 yıl eğitim alması Sannû’un kendisini geliştirmesi açısından çok önemli bir dönem olmuştur. Bu süreçte İtalyancayı iyi bir şekilde öğrenip Batı kültürüne yakından tanıklık etmiş, özgürlük ve adalet gibi kavramların değerini daha iyi kavramıştır. Kendisi Mısır’da sahnelediği oyunlarında Hidiv İsmail Paşa’yı sert bir şekilde eleştirdiğinde tiyatrosu kapanmış, öğretmenlik yaptığı kurumdaki görevine son verilmiş ve Fransa’ya sürgün edilmiştir. Kısa süren tiyatro yaşamından sonra Mısır’da Ebû Nazzâra Zerkâ’ adlı bir mizah gazetesi tesis etmiş ve bu gazete üzerinden Hidiv’i eleştirmiştir. Böylece Sannû‘, ilgili gazete sayesinde Mısır gazeteciliğine hiciv türünü taşıyan ilk isim olmuştur. Ayrıca, Sannû‘, hem tiyatro hem de gazetecilik sahasında kendisinden sonra gelen nesli etkilemiş, Doğu’da ve Batı’da tanınan bir isim haline gelmiştir. Tiyatrolarında ve gazete yazılarında temel amaç Mısır toplumunda meydana gelen haksızlıklar, zulümler ve yöneticilerin suiistimalleri olmuştur. Bu çalışmada, Mısırlı bir Yahudi olan Ya‘kûb Sannû’un tiyatrocu kişiliğine ve gazetecilik yönüne yer verilmeye çalışılacaktır.Keywords : Mısır tiyatrosu, Ya‘kûb Sannû‘, Ebû Nazzâra