- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 22
- İbrahim Tırsî’nin kendi şairliğine ve şiirine bakışı
İbrahim Tırsî’nin kendi şairliğine ve şiirine bakışı
Authors : Kudret Safa GÜMÜŞ
Pages : 568-586
Doi:10.29000/rumelide.895975
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-03-21
Article Type : Research
Abstract :Poetika, şairlerin şiirlerini yazarken ait oldukları şiir geleneğinin kurallarını içeren bir terimdir. Her şairin şiir geleneğini inceleyerek şiir anlayışı ile ilgili yapılan çalışmalar, şairlerin zihinsel altyapısını ortaya çıkarmak açısından önemlidir. Dîvân şiiri göz önünde bulundurulduğunda şairlerin şiir anlayışları; tezkireler, dîvânların ön sözü, kasidelerin fahriye kısımları, gazellerin mahlas beyitleri ve şiir unsurlarının yer aldığı bazı şiir ve beyitlerle incelenebilmektedir. Şairler, şiirlerinin güzelliğini ve etkinliğini vurgulamak için dîvânlarında çeşitli sanatlara ve çok sayıda mazmûna atıfta bulunmuşlar, böylece eserlerinde şair ve şiire ilişkin düşüncelerini yansıtmışlardır. Dîvân şairinin hayatı algılama biçimini şiirine yansıttığı eserler, Osmanlının zihinsel altyapısını sunmaktadır. Şairler öncelikle şiirde anlama önem vermişler ve eserlerini bu noktadan hareketle yazmışlardır. Şairler, kaleme döktükleri şiirlerinin kelimelerden hareketle anlaşılamayacağını, sadece kalp gözüyle şiire bakan kişiler tarafından anlaşılacağını ifade etmişlerdir. Hâl böyle olunca, her şairin şair ve şiir hakkındaki görüşleri incelenmeli, Osmanlı şairlerinin şiire yaklaşımı tanıtılmalı ve Osmanlı şiirinin anlam ekseni ortaya konulmalıdır. Tırsî, 18. yüzyıl dîvân şairi ve hattatlarından biridir. Kaynaklarda, onun asıl adının İbrahim olduğu belirtilmektedir. İbrahim Tırsî, günlük yaşamla ilgili birçok konuyu ele almış; giyim, yemek, müzik, el sanatları gibi sosyal yaşamın çeşitli alanlarını şiirine yansıtmıştır. Onun şiirden beklediği sadece eğlenmek ve eğlendirmektir. Şiirleri hezliyât tarzındadır. Şiirde benimsediği bu üslup, şiirlerin içeriğini komik bir hâle getirmekten ibarettir. Bu çalışmada, İbrahim Tırsî'nin kendi şairliği ve şiiri hakkındaki fikirleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. İbrahim Tırsî’nin dîvânını analiz neticesinde, gazellerin mahlas beyitleri, kasidelerin fahriye kısımları ile şair ve şiire dair fikirleri eksenindeki diğer beyitler araştırma sırasında çalışmaya ışık tutmuştur.Keywords : Dîvân şiiri, Poetika, İbrahim Tırsî