- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: Ö8 Special Issue
- Dictionary of the Khazars as a postmodern narrative veiling an ultra-nationalistic rhetoric
Dictionary of the Khazars as a postmodern narrative veiling an ultra-nationalistic rhetoric
Authors : Ümit Hasanusta
Pages : 732-751
Doi:10.29000/rumelide.821947
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2020-11-21
Article Type : Research
Abstract :Milorad Pavic’in sözlük romanı Hazar Sözlüğü, tarihi ve edebi anlatıların arasındaki sınırı sorgulama çabasında olan bir tarihi üst kurmaca örneğidir. Eser, tarihi/kurgusal bir olay olan "Hazarların Din Değiştirmesi”ni, birbirinin tarih temsilini kabul etmeyen farklı referanslar aracılığıyla anlatmaktadır. Ayrıca, özdüşünümsel bir metin olan roman, güçlü bir biçimde yazarın rolünü vurgulamaktadır. Birçok kurgusal yazar, otoriter anlatıcının baskınlığını ortadan kaldırmakta ve eseri, postmodern edebiyatın seçkin bir örneği haline getirmektedir. Diğer taraftan, biz, herbir toplumun postmodern durumu farklı şekilde tecrübe ettiğini iddia ediyor ve edebi bir eserin anlaşılması için bunun hesaba katılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu yüzden, bu çalışmada Pavic’in romanı 1980’lerin Yugoslavya’sından bir postmodern edebiyat örneği olarak okunmaktadır. Bize göre, metin, biçimsel özellikleriyle yapısalcılık sonrası dil ve edebiyat teorilerinin etkisini taşıyan seçkin bir postmodern edebiyat eseridir; fakat aynı zamanda, roman milliyet sorunuyla sıkı bir biçimde bağlıdır ve Yugoslav varlığının temellerini sorgulamaktadır. Hazarların hikayesi, Sırplar ve onların tarihi deneyimleriyle, özellikle Tito dönemi Yugoslavya’sındaki varlıklarıyla birçok paralellik içermektedir. Böylelikle, kitabın eğlenceli ve fantastik dili, ayrıca Sırp milletinin mağduriyetini ve baskı altına alınmasına dair aşırı milliyetçi bir söylemi de gizlemektedir. Bu söylem, romanda Tito’nun çok-etnili devletinin satirik parodilerinde açıkça görülmektedir. Ayrıca roman, farklı öğelerin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş Yugoslavya gibi yapıların doğal olmadığı ve yok olmaya mahkum olduklarını gösteren imgelerle Yugoslav varlığını sorgulamaktadır. Yugoslav üst anlatısının başarısızlığıyla ilgili romandaki temel referans ise metnin biçimidir, çünkü bu yapı farklı anlatıların bir araya gelmesini açıkça reddetmekte ve uyumlu bir bütünlüğe ulaşmanın imkansızlığını ortaya koymaktadır.Keywords : Postmodern edebiyat, Milorad Pavic, milliyetçilik.