- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: Ö8 Special Issue
- Sadri Ertem’in Bacayı İndir Bacayı Kaldır adlı hikâyesini toprak etiği bağlamında okumak
Sadri Ertem’in Bacayı İndir Bacayı Kaldır adlı hikâyesini toprak etiği bağlamında okumak
Authors : Özge AKSOY SERDAROĞLU
Pages : 191-198
Doi:10.29000/rumelide.821819
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2020-11-21
Article Type : Research
Abstract :Sürekli artan insan nüfusu ve insan merkezli, tüketim odaklı ekonomi yaklaşımlarının yarattığı endüstrilerin doğada oluşturduğu tahribat, gezegenin sürdürülebilirliğini zedeleyerek doğanın geleceğini tehdit etmektedir. Son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliğinin tehlikeli etkileri hissedilmeye başlamış; taşkınlar, erozyonlar gibi felaketler, küresel iklim krizinin endişe verici boyutlara ulaştığının işaretlerini vermiştir. Ekolojik kriz, edebiyat araştırmalarında doğanın geleceğini sorgulama ve koruma odaklı tepkileri artırmış, bu tepkilerin niteliğini geliştirmiştir. Bu noktada "çevreci eleştiri” başlığı altında sürdürülen akademik çalışmalar, doğa hakkını ortaya koyan, savunan ve pekiştiren, insanı doğaya yönelik ciddi bir sorumluluk duymaya iten, gezegen merkezli bir yaklaşımı savunmaktadır. Yirminci yüzyılın en etkili düşünürlerden biri olan Amerikalı doğa korumacı ekolog, eğitimci ve doğa yazarı Aldo Leopold tarafından 1949 yılında ortaya atılan "toprak etiği” kavramına göre insan, insan merkezli yönelimlerden tamamen farklı olarak, "toprak piramidi”nin diğer katmanları gibi sade bir üye olarak yeniden tanımlanır. Bu yazının amacı, yeni Türk edebiyatı tarihinde yirminci yüzyılda toplumsal sorunlara odaklanan öykü ve romanlarıyla tanınan Sadri Ertem (1898-1943)’in Bacayı İndir Bacayı Kaldır (1933) adlı hikâyesini toprak etiği bağlamında çevreci bir bakış açısıyla değerlendirmek ve söz konusu hikâyedeki ekolojik işlevsel boyutu ortaya çıkarmaktır. Bacayı İndir Bacayı Kaldır’daki insan ve kapital merkezli endişeler yüzünden yoğun bir tahribata maruz kalan, bozulan toprak imgesi, toprağın ekosistemin diğer ögeleriyle arasındaki yaşamsal işlev ve ilişkilerine etkileri söz konusu etik yaklaşım ışığında tartışmaya açılacaktır.Keywords : toprak etiği, çevreci eleştiri, Sadri Ertem, Bacayı İndir Bacayı Kaldır