- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: Ö7 Special Issue
- Edebî bir tür olarak falnâme ve mensûr bir Kur'ân falı örneği
Edebî bir tür olarak falnâme ve mensûr bir Kur'ân falı örneği
Authors : Semih Yeşilbağ
Pages : 367-379
Doi:10.29000/rumelide.808730
View : 14 | Download : 14
Publication Date : 2020-10-21
Article Type : Research
Abstract :Her devirde insanların en azından hayatlarının bir döneminde evlenmek, bir işe başlamak, farklı bir diyara taşınmak gibi önemli kararlar eşiğindeyken nasıl hareket etmelerinin kendileri için daha iyi olacağını, kararlarının olumlu sonuçlar getirip getirmeyeceğini bilmeyi istedikleri olmuştur. Çoğunlukla bu geleceğe matuf istek ve umut; onları içine düştükleri belirsizlik ve kararsızlıkta farklı olay, nesne ve durumlardan kendilerine çıkış yolunu gösterdiğine inandıkları işaretler bulma arayışına yönlendirmiştir. Bunun neticesi olarak tarih içerisinde bazı insanlar; yıldızlardan kuşların türlerine, uçuş veya ötüş şekillerine; hayvanların kürek kemiğinden insanın avuç içindeki çizgilere; içilen bir kahvenin fincanda bıraktığı izlerden kutsal kitaplara kadar çok farklı unsuru aradığı cevabın işaretlerini bulabilmek için kullanmıştır. Bulduğunu düşündüğü bu işaretlerin kimilerinin iyiliğin; kimilerinin de kötü şeylerin habercisi olduğuna inanmış ve ona göre hareket etmiştir. İşte en genel ifadeyle bu işaret arama işi fal; mevzusu fal olan eserler falnâme; işaret arama işinin Kur’ân-ı Kerîm kullanılarak yapılan türü de Kur’ân falı olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmada üzerinde inceleme yapılan falnâme, Millî Kütüphane’de 06 Mil Yz A 2703/1 demirbaş numarasıyla kayıtlı eser içerisinde yer alan bir Kur’ân falı örneğidir. Çalışmada falın ve falnâmelerin tanımı, özellikleri, tarihi arka planı hakkında genel bilgiler verilmiş, inceleme yapılan falnâmenin hususiyetleri üzerinde durulmuş, falnâme çeviri yazıya aktarılmış; son olarak da incelenen falnâmenin orijinal metnine ait görseller eklenmiştir.Keywords : fal, falnâme, Kur’ân falı, tefe‘‘ül