Yüsrî ve Esmâ-yı Libâs kasidesi
Authors : Zehra Öztürk
Pages : 378-401
Doi:10.29000/rumelide.791779
View : 13 | Download : 7
Publication Date : 2020-09-21
Article Type : Research
Abstract :Yüsrî, XVIII. yüzyılda yaşamış bir şairdir. Yüsrî’nin hayatı hakkında biyografik kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur. Şairin, Divan’ında bulunan şiirlerinden yola çıkılarak XVIII. yüzyılda yaşadığı anlaşılır. Şiirlerinde, Girit’e bağlı Resmo’dan bahsetmesi sebebiyle şairin orada yaşadığı ya da bir süre orada bulunduğu düşünülebilir. Esmâ-yı Libâs kasidesi Yüsrî’nin Divan’ında bulunan beş kasideden biridir. Divandaki dördüncü kaside olan bu manzume "Esmâ-yı Libâsı Müştemil Kaside” başlığını taşır. Yüsrî, bu şiiri giyim kuşam terimleriyle yazmıştır. Klasik kaside muhtevası dışında yazılmış olan eserde, şairin yaşadığı dönemde kullanılan kıyafet ve kumaş adlarına yer verilir. Yüsrî, eserinde kıyafet ve kumaş adlarını tevriye sanatından faydalanarak çeşitli anlamlara gelecek şekilde kullanır. Şair, Esmâ-yı Libas kasidesinde; dest-mâl, arak-çîn, fes, sûfî, tâc, bend, hilâlî, anterî, kapama, kutnî, sâde, taraklı şal, alaca, kabâ gibi günümüzde anlamları bilinen kıyafetlerin yanında, kaynaklarda hakkında bilgi bulunmayan gül-i âh, köse, cûdî, şeşkezî, mîrzâyi, burûc gibi kıyafet ve kumaş adlarına da yer verir. Yüsrî’nin giyim sahasına ait terimlerle yazdığı bu manzume devrin sosyal hayatına ve geleneklerine de ışık tutar. Esmâ-yı Libâs kasidesi, giyim kuşam literatürüne katkı sağlaması ve XVIII. yüzyılın sosyal hayatına dair bilgiler vermesi bakımından önemlidir. Bu makalede; şairin hayatı, eserleri ve Esmâ-yı Libâs kasidesi ile ilgili bilgiler verilecek ve Esmâ-yı Libâs kasidesinin nüsha karşılaştırmalı metnine yer verilecektir.Keywords : Yüsrî, Esmâ-yı Libâs, giyim, XVIII. yüzyıl