- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 18
- Kurmaca metinlerde tarihi bir şahsiyet olarak Timur
Kurmaca metinlerde tarihi bir şahsiyet olarak Timur
Authors : Muhittin DOĞAN
Pages : 100-114
Doi:10.29000/rumelide.705534
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2020-03-21
Article Type : Research
Abstract :Batı dünyasında meydana çıkan, zaman içerisinde değişimlere uğrayarak yoluna devam eden, dünyeviliğin ve sıradanlığın pençesinden kısa süreli de olsa insanda bir kurtuluş duygusu uyandırdığı için zevkle okunan roman türü, Osmanlı edebiyatında gecikmeli olarak benzer süreçleri yaşar. Tercüme ve taklitlerle Osmanlı toplumuna giren roman örnekleri -çeşitli sancılı dönemlerden geçerken- zamanla sayılarını ve önemini arttırarak Batıyı tanıma/algılama yolunda dikkat çekici görevler üstlenir. Tanzimat’la toplumda gözüken sosyal, siyasal, kültürel değişimler, kendilerine romanın sayfalarında geniş alanlar bulur. Türk toplumunun içerisinden geçtiği tarihsel süreçlere paralel olarak konuları değişir ve çağının tanığı olma işlevini hiç ihmal etmez. Bazen "Klasik, realist, natüralist, romantik, psikolojik, toplumcu gerçekçi, fantastik, postmodernist, tarihi…” gibi geniş sıfatlar yelpazesini isminin önüne alarak ve farklı yapılara bürünerek yolculuğuna devam eder roman. Bu çalışmada; roman sanatının bir alt kolu olarak kabul edilen tarihi roman hakkında ön bilgi verildikten sonra; Osmanlı Devletine bir fetret dönemi yaşatan, onu dağılmanın eşiğine getiren, İstanbul’un fethinin elli yıl gecikmesine sebep olduğuna inanılan tarihsel bir karakterin (Timur) romanlarda nasıl ele alınıp, işlendiği üzerinde durulacaktır. Bunu yaparken Timur’un farklı yönlerine odaklanan üç yazarın (K. Tahir-E. Toy-Y. Karakoyunlu) eserleri incelenecek, onların kendi bakış açılarına ve romanlarını oluşturmadaki amaçlarına göre aynı tarihi karakteri sanatlarının gücüyle yeniden yaratmalarındaki farklılıklara karşılaştırmalı bir yaklaşımla dikkat çekilecektir.Keywords : Tarihi roman, Timur, Beyazıt, romanda gerçeklik