Şairi bilinmeyen bir Siroz şehrengizi
Authors : Derya KARACA
Pages : 428-444
Doi:10.29000/rumelide.618985
View : 6 | Download : 3
Publication Date : 2019-09-21
Article Type : Research
Abstract :Klasik Türk şiirinde Rumeli, hem coğrafyası hem de yetiştirdiği sayısız şairle geniş ve önemli bir yere sahiptir. Kendine has şiir anlayışı ve özelliğine sahip olan Rumelili şairlerin, klasik Türk şiirine birçok katkısı olmuştur. Edebiyatımızda XVI. yüzyılda ortaya çıkan XVIII. yüzyılın sonlarına kadar devam eden, bir şehrin güzellikleri ile daha çok çarşı esnafından erkek güzellerini anlatan şehrengiz türünün ilk örneği, Rumelili şairlerden Priştineli Mesîhî tarafından Edirne hakkında yazılmıştır. Mesîhî’den sonra birçok şair, çeşitli şehirler hakkında şehrengiz kaleme almıştır. Osmanlı Devleti’ne başkentlik yapan Bursa, Edirne, İstanbul başta olmak üzere sosyo-kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir yere sahip olan Abkır, Belgrad, Gümülcine, İştip, Moton, Mostar, Rodos, Siroz, Üsküp, Yenice, Yenişehir gibi Rumeli şehirleri adına da şehrengiz yazılmıştır. Bunlardan Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki önemli kültür ve ticaret merkezlerinden biri olan Siroz hakkında yazılan iki şehrengizden biri, XVI. yüzyıl şairlerinden Defterdâr-zâde Ahmed Cemâlî’ye aittir. Diğer Siroz şehrengizinin ise müellifi bilinmemektedir. Eserin bilinen tek nüshası, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY 818 (v. 74a-78b)’de kayıtlıdır. 28 güzelin üçer beyitle tasvir edildiği şehrengiz, mesnevi nazım şekliyle yazılmış olup 105 beyitten ibarettir. İçerisinde şehir tasviri bulunmayan Siroz Şehrengizi’nde, güzeller tasvirine ağırlık verilmiştir. Bu makalede, şairi bilinmeyen "Şehr-engîz-i Siroz”’un muhteva incelemesi yapılarak transkripsiyonlu metni verilmiştir.Keywords : Siroz, şehrengiz, şehir, Rumeli, klasik Türk şiiri