Esâsî’nin Kaside-i Bürde Tercümesi
Authors : Vesile ALBAYRAK SAK
Pages : 343-363
Doi:10.29000/rumelide.618956
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2019-09-21
Article Type : Research
Abstract :Milattan önce V. yüzyıla kadar uzanan, Arap edebiyatının en parlak devrini oluşturan Cahiliye devri şiiri kaside, Arap şiirinin bilinen ilk ve en köklü nazım şeklidir. Kaside, Muallakat adı verilen ilk örneklerinden başlayarak edebiyatımıza intikal edinceye kadar birçok tecrübe geçirmiştir. Kaside-i Bürde ve Kaside-i Bür'eler ise Hz. Peygamber’i anlatan ve toplumda ma ‛kes bulan eserlerin başında gelmektedir. Ka‛b b. Züheyr’in şiirine Hz. Peygamber’in hediye ettiği "hırkaya” istinaden Kaside-i Bürde, Busîrî’nin Hz. Peygamber’i rüyada görme sevinci ile derdinden kurtulması, "iyileşme”sine istinaden de Kaside-i Bür’e olarak anılsa da bu kasideler literatürde Kaside-i Bürde olarak tanınmaktadır. "Bedîiyyât” isminde yeni bir tür oluşturacak şekilde edebiyatı etkileyen Busîrî’nin bu eserinin çoğu Arapça olmak üzere edebiyatımızda birçok tercüme, şerh ve tahmisleri bulunmaktadır. Üzerinde çalıştığımız Esâsî’nin eseri de bu tercümelerden biridir. Hayatı, eserleri hakkında tezkire ve biyoğrafik kaynaklarda ismine rastlayamadığımız şair hakkında bilgiler yok denecek kadar azdır. "XVIII. Asır divan şairi, medrese mensubu” gibi birkaç kaynakta verilen bilgiler de tahminden öte geçmemektedir. Hakkında pek çok soru aydınlatılamasa da Esâsî isminin mahlası olması kuvvetle muhtemel olan şairin iyi yetiştirilmiş Arapça ve Farsçayı bu dillerden çeviri yapabilecek kadar iyi bilen bir âlim olduğunu söyleyebiliriz. Esâsî de bu manzum Kaside-i Bürde tercümesinde tıpkı diğer şairler gibi eserin aslındaki manayı muhafazaya çalışmış, Hz. Peygamber’e olan s evgisini bu eseriyle ortaya koyarak dinî-tasavvufi edebiyatımızın zenginleşmesinde rol oynamıştır. Çalışmamız şuara tezkirelerinde ismi geçmeyen Esâsî hakkında az da olsa bilgi vermeyi ve onun Hafız Hüseyin b.Ali’nin Busîrî’nin Kaside-i Bürde’si ve ona yazılan tahmis ve tercümeleri topladığı kitabındaki Kaside-i BürdeTercümesini ilim âlemine sunmayı amaçlamaktadır.Keywords : Kaside, Kaside-i Bürde, Kaside-i Bür'e, Esâsî, tercüme