- Rumeli İslam Araştırmaları Dergisi
- Issue: 5
- "İslam’da Bireyselleşme"nin Teorisini Yazmak ne Kadar Mümkün?
"İslam’da Bireyselleşme"nin Teorisini Yazmak ne Kadar Mümkün?
Authors : Siddik Ağçoban
Pages : 132-146
View : 17 | Download : 2
Publication Date : 2020-04-14
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı İslam’da bireyselleşme olgusunun varlığını ve bunun -en azından teorik düzeyde- yazılabileceğini göstermektir. Bu makale ise İslam toplumlarında da dini bireyselleşmenin olduğunu fakat bu bireyselleşmenin Allah’la kul arasında değil bireyle metin (Kur’an) arasında gerçekleştiğini savunmaktadır. Batılı tanım ve içeriklerine göre ise dini bireyselleşme kavramı daha çok tanrıyla birey arasında gerçekleşen "vasıtasızlaşma” durumunu anlatmaktadır. Bundan dolayı bireyselleşme kavramının batı sosyolojisini tanımlayan içeriklerinden hareket etmek İslam toplumları için hatalı olabilir. Bu çalışma İslam’daki bireyselleşme tiplerini yakalamak için modern selefilik, modernistlik ve postmodenistlik kavramları üzerinden gitmektedir. Fakat bu kavramların detayına girmeden özet mahiyetinde geçmekte ve çalışmanın asıl odak noktasına yönelmektedir. Çalışma, İslam’daki bireyci fikirlerin tamamının "metin” hakimiyeti altında olduğu fikrine odaklanmaktadır. Bu hakimiyet bireyin özgür aklını kısıtlar ve onu İslami hakikati bulmak için sürekli olarak metne yönlendirir. Metin dışında hakikati arayan kişi bulduğu hakikatin metne dahil olduğunu ispatlamakla yükümlüdür. Modern selefilerin yöntemi metni başka metinle açıklamaya dayanır. Modernistler ulaştıkları sonuçların metne dahil olduğunu akıllarıyla ispatlamakla sorumludur. Postmodernist olanlarsa metne esastan giriş yapmak yerine metnin sakladığı hakikatin yatay konumlanmasına odaklanır. Böylece dini bireyselleşme batılı sosyolojilerde bireyin tanrıyı yorumlaması olarak ortaya çıkarken İslam toplumlarında bireyin metni yorumlaması olarak ortaya çıkar.Keywords : İslam, Bireyselleşme, Din, Metin, Modern Selefi, Modern, Postmodern