- Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
- Issue: 21
- 17. Yüzyıldan Günümüze Kitab-ı Mukaddes’in Türkçe Çevirilerindeki Değişim ve Başlıca Farklılıklar...
17. Yüzyıldan Günümüze Kitab-ı Mukaddes’in Türkçe Çevirilerindeki Değişim ve Başlıca Farklılıklar
Authors : Salih Çinpolat
Pages : 12-35
Doi:10.32950/rteuifd.1069975
View : 13 | Download : 8
Publication Date : 2022-06-30
Article Type : Research
Abstract :Kitab-ı Mukaddes’in bir bütün olarak Türkçeye ilk çevirisi, Hollandalı bazı Protestanların çabasıyla olmuştur. Bu amaçla dönemin Hollanda elçisi Levinus Warner tarafından, Yahya b. İshak (Haki) görevlendirilmiş ve o da 1659/1661 yılında çeviriyi tamamlamıştır. Ancak bu çalışma, çeviriyi organize eden Hollandalı Protestanlar tarafından yeterince başarılı bulunmadığından basılmamıştır. Daha sonra çeviri için görevlendirilen Ali Ufki Bey 1662-1666 yılları arasında Kitab-ı Mukaddes’i Türkçeye çevirmiştir. Ancak bu çeviri de uzun yıllar Hollanda Leiden Üniversitesi Kütüphanesi’nde kaldıktan sonra, 1827 yılında Paris’te basılmıştır. Bu tarihten itibaren Türkçe Kitab-ı Mukaddes baskıları, Kitab-ı Mukaddes Şirketi tarafından gerçekleştirilmiştir. Farklı tarihli Türkçe Kitab-ı Mukaddes baskılarında Ali Ufki Bey’in çevirisi esas alınmış ama bazı güncellemeler yapıldığından tıpkıbasım olmayıp birçok değişiklik içermektedir. Bu değişikliklerde hem kelime güncellemelerinden hem de bazı kelime ve cümlelerin eklenmesi veya çıkarılmasından kaynaklanan anlam uyumsuzlukları dikkat çekmektedir. Bu makalede, 1664/1666’da tamamlanan Ali Ufki Bey’in Türkçe Kitab-ı Mukaddes çevirisi ve Kitab-ı Mukaddes Şirketi tarafından yayımlanan 1827, 1886, 1941 ve 2001 yılı baskıları arasında kutsal metinde oluşan başlıca farklılıklar üzerinde durulmuştur. Böylece Kitab-ı Mukaddes’i, Türkçe çevirileri üzerinden okuyup anlamak isteyen okurların karşılaşabilecekleri çelişkili ifadelere, anlam uyumsuzluklarına ve güncellemelerde esas alınan kaynak metinler arasındaki ihtilaflı kısımlara dikkat çekilmiştir.Keywords : Dinler Tarihi, Kitab-ı Mukaddes, Ali Ufki Bey, Kitab-ı Mukaddes Şirketi, Çeviri, Farklılık