- Politeknik Dergisi
- Vol: 25 Issue: 2
- Al – Zn – Mg – Cu Alaşımının Kristalografisine RRA Isıl İşlemi Etkilerinin İncelenmesi
Al – Zn – Mg – Cu Alaşımının Kristalografisine RRA Isıl İşlemi Etkilerinin İncelenmesi
Authors : Gözde Altuntaş, Bülent Bostan
Pages : 871-877
Doi:10.2339/politeknik.919492
View : 9 | Download : 2
Publication Date : 2022-06-01
Article Type : Research
Abstract :Dayanıklılığın, yani mukavemetin ağırlık oranının birincil gereklilik olduğu yapısal uygulamalarda demir esaslı malzemelerin benzer özelliklere sahip malzemelerle yer değiştirmesi gerekir. Isıl işlem görebilir 7075 alüminyum alaşımı, dayanımının çeliklerinkiyle karşılaştırılabilir olması ve otomobil, uçak endüstrisi ile denizcilik uygulamalarında yaygın olarak kullanılması nedeniyle araştırmacıların ortak ilgi alanına giren alüminyum alaşımlarından biri olarak kabul edilir. Yüksek sertlik ve mukavemetinin yanında hafifliği ile savunma endüstrisinin en önemli alaşımlarından biridir. Bu çalışmada ticari olarak satın alınan T651 ısıl işlemi uygulanmış Al – Zn – Mg– Cu alaşımının yeniden çözeltiye alma (retrogresyon) ve farklı yeniden yaşlandırma (re-aging) (RRA) sürelerine bağlı ısıl işlemleri sırasında meydana gelen değişimler, sistematik olarak değerlendirildi. Bu ısıl işlem döngüsü RRA ısıl işleminin ilk basamağı olan yeniden çözeltiye alma (retrogression) işleminde numuneler 200 °C sıcaklıkta 10 dakika sürelerde bekletilerek hemen oda sıcaklığındaki suda soğutulup ardından argon atmosferi korumalı fırında 120 °C sıcaklıkta sırasıyla 2-4-8-16-24-32 saat yeniden yaşlandırma (re-aging) işlemi uygulanmaları ile tamamlanmıştır. Numunelerin makro sertlik ölçümü (HV1) ve SEM mikroyapı incelemeleri yapılmıştır. EDS ve maping analizleri yapılarak elementel dağılımlar gözlemlenmiştir. X-RD analizleri yapılarak düzlemler arası mesafe ve ısıl işlem süresine göre mikro gerinim değerleri hesaplanmıştır. Çökeltilerin yeniden yaşlandırma süresi arttıkça dağılımları da artmıştır. Yapılan çalışma sonucuna göre en yüksek sertlik değeri 24 saat RRA ısıl işlem yapılan ve en yüksek mikro gerinim 8 saat RRA yapılan malzemede görülmüştür.Keywords : Al7075, RRA Isıl işlemi, Kristalografi