- Politeknik Dergisi
- Vol: 22 Issue: 3
- Yeşilırmak Havzası Çakmak Barajı Rezervuarındaki Sediment Birikiminin Araştırılması
Yeşilırmak Havzası Çakmak Barajı Rezervuarındaki Sediment Birikiminin Araştırılması
Authors : Zeliha SELEK, Murat PINARLIK
Pages : 715-721
Doi:10.2339/politeknik.457958
View : 16 | Download : 3
Publication Date : 2019-09-01
Article Type : Research
Abstract :Barajların ekonomik ömrü, havzasından gelen sediment yüküne göre belirlenmektedir. Baraj ömrünü sonlandıran en büyük faktör, akarsu tarafından taşınan katı maddelerin (sediment, rüsubat, çökelti maddesi) baraj rezervuarının ölü hacmini doldurmasıdır. Bu çalışmada, Yeşilırmak Havzası Abdal akarsuyu üzerine inşa edilmiş Çakmak Barajındaki sediment birikimi incelenmiştir. Baraj rezervuarının 1988 ve 2014 yıllarına ait batimetrik haritalarından yararlanılarak NetCad 7.6 programı ile belirli aralıklarla boykesitler alınmış ve taban profilleri çizilmiştir. Çizilen rezervuar taban profillerinden sediment etkisiyle oluşan kot farkları tespit edilmiştir. Ayrıca, kot-alan-hacim yöntemi kullanılarak, 26 yıllık süreçte rezervuar ölü, aktif ve toplam hacminde yer alan suyun hacimsel ve alansal oluşan kaybı hesaplanmıştır. Sonuç olarak, baraj hacminin sediment ile dolan hacmi elde edilmiştir. Elde edilen bulgulardan, sediment birikimi nedeniyle rezervuar tabanında 10 metreye kadar yükselmeler meydana geldiği görülmüştür. Barajın faydalı ömrünü belirleyen ölü hacminin yaklaşık olarak %30’unun sediment ile dolduğu belirlenmiştir.Keywords : Yeşilırmak Havzası, sediment birikimi, batimetrik araştırmalar, kot-hacim yöntemi