- PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi
- Vol: 2 Issue: 3
- Ahmet Mithat Efendi’de ‘Aşk’, ‘Sevda’ Kavramları Çerçevesinde İktisat Algısı ve Protestan Ahlakı...
Ahmet Mithat Efendi’de ‘Aşk’, ‘Sevda’ Kavramları Çerçevesinde İktisat Algısı ve Protestan Ahlakı
Authors : Hilmi Uçan
Pages : 77-85
View : 10 | Download : 3
Publication Date : 2016-12-01
Article Type : Other
Abstract :Ahmet Mithat Efendi, yaşadığı dönemde çağdaşı olan edebiyatçılardan çalışma alanlarıyla, karakteriyle, bilgi ve becerisiyle bize farklı bir portre sunar. Herkesin Abdülhamit düşmanı olduğu bir dönemde o ‘Abdülhamitçi’dir; yaşadığı yıllarda siyaseten ‘özürlü’dür, kabul görmez. Çok okuyan, çok yazan, gazete ve matbaası olan bir edebiyatçımızdır; birçok gazete çıkarır. Karakter olarak, gazete okuyan bir arabacıyı görünce sevinen; kızarsa, kızdığı adamı dövebilecek bir kişiliğe sahiptir.Ahmet Mithat Efendi ‘çalışma’ kavramını ‘aşk’ kavramıyla eşitler. 9 Mart 1294 tarih ve 866 sayılı Vakit gazetesinde yayımladığı özel bir maddeye Sevdâ-yı Sa’y ü Amel başlığını koyar. Daha sonra bu yazıda eksiklikler görür. "Besbelli gazete bendleri o kadar amîk bir fikir ve o kadar büyük bir dikkatle yazılmadığı için mezkûr bend’e muahharen” kendisinin de beğenemediği "birtakım noktalar derc” etmiş olduğunu düşünür (A.M.Efendi, 2016: 2)1. Aynı konu çerçevesinde bir kitap çalışması yapar, Sevdâ-yı Say ü Amel adında bir kitap yazar. Bu madde birtakım devlet memurlarının işten çıkarıldığı bir zamanda kaleme alınmıştır. Batı kapitalizminin temellerinde yer alan ‘protestan’ ilke ve sloganlara kendi uygarlığımızdan deliller getirmeye çalışması, bürokrasi eleştirisi açısından da ilginçtir. Bu yazıda Ahmet Mithat Efendi’nin geri kalmışlığımız hakkındaki düşüncelerine; ‘Hâce-i Evvel’in o günün aydınının Batı uygarlığından ne kadar etkilendiğine, bürokratik hantallığa dikkat çekilmeye çalışılacaktır.Keywords : Ahmet Mithat Efendi, Batı Uygarlığı, Çalışma, Bürokrasi