- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Sayı: 29 Özel Sayı
- KUZEY GERMEN-İSKANDİNAV VE TÜRK EFSANELERİNDE AT MOTİFİ
KUZEY GERMEN-İSKANDİNAV VE TÜRK EFSANELERİNDE AT MOTİFİ
Authors : Nejdet KELEŞ
Pages : 121-142
View : 46 | Download : 26
Publication Date : 2017-12-01
Article Type : Research
Abstract :Türkler erken tarih dönemlerinden beri atı "kardeşi” ve "arkadaşı” olarak görmüştür. Tüm Türk efsane ve destanlarında at kişiye dost ve kardeş mesabesindedir. Atlar Türk kültüründe deniz, su, göl, mağara, rüzgâr veya dağdan gelen, esrarengiz güçlerini sahipleriyle paylaşan ve kurt gibi en sevilen hayvandır. Tüm Türk efsane ve destanlarında kahramanların atlarından adlarıyla bahsedilir. Germen/İskandinav efsane ve destanlarında ise ölü ruhların özellikle beyaz ata duhul ettiği, bunlara ancak tanrıların, cinlerin ve şeytanlaşmış/cinlenmiş insanların (cadı, kâhin ve tekin olmayan kişiler vs.) veya metafizik yaratıkların bindiği bir hayvandır. Ancak Tanrılar ve yarı tanrı kahramanlarda at binek olduğunda normal görülür. Bunlar baştanrı Odin/Wodan’ın atı Sleipnir gibi uçar veya sekiz ayaklıdır. Atların Türk efsane ve destanlarındaki gibi Kuzey Germen ve İskandinav efsanelerinde insan kahramanlara dostluk özellikleri fazla yoktur, ancak tanrı ve yarı tanrıları yeraltı ve ruhlar âlemine götüren üstün ve esrarengiz hayvanlardır. Bu çalışmada kültürlerarasılık ve metinlerarasılık yöntemleri izlenerek iki kültürün efsanelerindeki at motifi karşılaştırılacaktır.Keywords : Efsaneler, At motifi, Germenler, Türkler