- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 49
- HİCRİ 1243 (M. 1827-1828) TARİHLİ İHTİSAP RÜSUMU DEFTERİ VE KAYSERİ ESNAFLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİ...
HİCRİ 1243 (M. 1827-1828) TARİHLİ İHTİSAP RÜSUMU DEFTERİ VE KAYSERİ ESNAFLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Authors : Özlem Muraz Budak
Pages : 363-377
Doi:10.30794/pausbed.981270
View : 9 | Download : 3
Publication Date : 2022-03-02
Article Type : Research
Abstract :XIX. yüzyıl Osmanlı dünyasında bir kentin ekonomik mekanizması hakkında bilgi veren en derli toplu kaynaklardan birisi hiç kuşkusuz ihtisap defterleridir. 1826 yılına kadar mahallinde toplanıp harcanan ihtisap rüsumu, bu tarihten itibaren "Asakir-i Mansure” ordusunun ihtiyaçlarına karşılık olmak üzere merkezi hükümet adına toplanmaya başlanmıştır. H.1243 (M.1827-1828) tarihli Kayseri İhtisap Rüsumu Defteri ihtisaba tabi esnaf grupları ve bunların ihtisap vergilerinin yanı sıra ticarete konu olan mahsul üzerinden alınacak vergi miktarını da belirtmektedir. Bu defter Kayseri’de ekonomik faaliyetlerin sektörel dağılımı ve bunların şehir ekonomisindeki ağırlığı hakkında fikir edinmemizi sağlayacak çok değerli veriler sunmaktadır. Buna göre 1827/28 senesinde Kayseri şehrinde 106 ayrı esnaf grubunda toplam 3303 adet ihtisap vergisi mükellefi yani esnaf bulunmaktadır. Kaza merkezlerindeki esnaf, tüccar, zanaatkâr, ticari mekân, mal ve hizmetlerden alınan ve kentsel bir vergi olan ihtisap rüsumu mükellefi miktarı bize Kayseri’nin o dönemde de zirai üretimden ziyade sanayi ve ticari faaliyetlerin yapıldığı "kent” tanımına uygun bir yerleşim birimi olduğunu göstermektedir.Keywords : Esnaf, İhtisap Rüsumu, Ticaret, Üretim, Kayseri