- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 48
- SOLUN AYDINA BAKIŞI: TÜRKİYE’DE 1960’lı YILLARDA SOL ÇEVRELERDE ASKER-SİVİL AYDIN ZÜMRE TARTIŞMASI...
SOLUN AYDINA BAKIŞI: TÜRKİYE’DE 1960’lı YILLARDA SOL ÇEVRELERDE ASKER-SİVİL AYDIN ZÜMRE TARTIŞMASI
Authors : Ekin Kadir SELÇUK, Bayram KOCA
Pages : 61-77
Doi:10.30794/pausbed.942783
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-01-01
Article Type : Research
Abstract :Türkiye’de sol düşünce 1960’lı yıllarda yeni anayasanın getirdiği atmosferden yararlanarak ve giderek sayısı artan üniversite öğrencisi ve sanayi işçisinin de etkisiyle aydınlar, işçiler, öğrenciler arasında yayılmıştır. 1960’larda Türkiye solunda farklı düşünce akımları ve partiler ortaya çıkmış ve bunlar arasında hararetli tartışmalar yaşanmıştır. Türkiye’nin toplumsal yapısı bir devrime hazır mı, sınıflar muhtemel devrimde nasıl bir rol oynayabilir, devrim parlamenter yolla gelebilir mi gibi soruların sorulduğu bu tartışmaların merkezinde aydın meselesi yer almaktadır. Aydın meselesi o yıllarda asker-sivil aydın zümre başlığı altında konuşulmuş ve bu çerçevenin dışına çıkamamıştır. Asker-sivil aydın zümreye devrimde nasıl bir rol düştüğüne dair yorumlar solun Kemalizm’le ilişkisi, Cumhuriyet devrimlerini yorumlayışı ve sosyalizm anlayışıyla doğrudan bağlantılıdır. Bu yazıda, birincil metinler üzerinden dönemin üç sol ana akımı olan Yön-Devrim Hareketi, Türkiye İşçi Partisi ve Millî Demokratik Devrim hareketlerinde bu tartışmanın nasıl yürütüldüğüne bakarak Türk solunun o yıllarda aydın meselesini kavrayışı ele alınmaktadır. Bu çerçevede akımların çıkardıkları dergiler, yazdıkları kitaplar ve bildiriler taranmış, bunlar analiz edilerek bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.Keywords : Aydın, Türk solu, Yön-Devrim Hareketi, Türkiye İşçi Partisi, Millî Demokratik Devrim