- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 42 Special Issue
- Sosyal Bilimlerde Akran İncelemesi
Sosyal Bilimlerde Akran İncelemesi
Authors : Berk Esen
Pages : 17-29
Doi:10.30794/pausbed.858315
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2021-02-16
Article Type : Research
Abstract :Akran incelemesi (peer review) akademik çalışmalarda araştırmacıları en zorlayan süreçlerin başında gelmektedir. Bir akademik araştırmanın değer kazanması için o alanda çalışan uzmanların denetim ve incelenmesinden başarıyla geçmesi, akademik alanda onlarca senedir kabul gören en güvenilir ve nesnel yöntemdir. Akran incelemesi, akademik yazın ile entellektüel içeriğe sahip olan diğer yazı türlerini ayıran belki de en temel özelliktir. Bu sayede yapılan çalışmaların yöntem ve bulguları eleştirel bir analize tutularak, o alanda araştırma yapan diğer uzmanların kullanımına açılmaktadır. Akran incelemesi sürecinin etkili bir şekilde yürüyebilmesi için bazı koşulların sağlanmış olması gerekmektedir. Öncelikle değerlendirme yapması için seçilen hakemlerin o alanda araştırma yapan ve literatürü iyi bilen kişiler arasından seçilmesi önemlidir. Sürecin sağlıklı işlemesi açısından makale yazarının akran incelemesi yapan hakemlerin kimliğini bilmemesi tercih edilmektedir. Sosyal bilimler alanlarındaki dergilerde genellikle iki taraflı kör uygulaması kapsamında hem hakemin hem de yazarın kimliği kapalı tutularak değerlendirme yapılmaktadır. Böylece kişisel ölçekte etkili olabilecek önyargıların mümkün olduğunca aza ineceği düşünülmektedir. Akran incelemesi akademik külliyatın kalitesini ve güvenirliliğini yükseltme amacıyla ortaya çıkmakla birlikte iyi bir hakemin görevi elindeki yazıyı reddetmek için bahane aramak olmamalıdır. Bunun yerine hakemlerin, bir taraftan inceledikleri çalışmanın eksiklerini ve hatalarını tespit etmeye çalışırken, öte yandan çalışmayı daha iyi hale getirecek şekilde yapıcı öneriler vermeleri beklenmektedir. Dolayısıyla, hakemler, dergilerin editörleriyle yazarlar arasında bekçi (gatekeeper) rolü oynamaktadır. Bu yazıda akran incelemesinin akademik yazın için önemi anlatıldıktan sonra, iyi bir hakem nasıl seçilir ve hakem değerlendirmesi nasıl yapılır sorularına yanıt aranacaktır. Ayrıca akran incelemesinde yaşanan sıkıntılar ve bu sorunlara yönelik geliştirilen bazı öneriler tartışılacaktır.Keywords : akran incelemesi, hakem raporu, tek taraflı kör inceleme, siyaset bilimi