- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 37
- JÜRGEN HABERMAS’IN İLETİŞİMSEL EYLEM KURAMI ve KAMUSAL ALAN KAVRAMININ ANALİZİ
JÜRGEN HABERMAS’IN İLETİŞİMSEL EYLEM KURAMI ve KAMUSAL ALAN KAVRAMININ ANALİZİ
Authors : Mümtaz Levent AKKOL
Pages : 171-180
Doi:10.30794/pausbed.541364
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2019-10-24
Article Type : Research
Abstract :Bu makalede, eleştirel teorinin günümüzdeki temsilcilerinden Jürgen Habermas’ın oluşturduğu iletişimsel eylem kuramı ile kamusal alan kavramı tartışılmıştır. Habermas’ın bu yaklaşımlarının tanınması ve anlaşılması adına yürütülen bu çalışma ile sosyal bilimler alanına farklı bir bakış açısından bakılarak boyut kazandırılması amaçlanmıştır. Habermas’ın düşünceleri, Frankfurt Okulunun eleştirel teorisini temsil etmekle birlikte yeni- Marksist ve yeni-Kantçı olarak da değerlendirilmiştir. Habermas, Marx’ın alt-yapı ve üst-yapı kavramlarına kişiler arası iletişim kavramını ekleyerek, üretim ilişkilerinin toplumun belirlenim sürecinde etkili olan tek unsur olmadığını belirtmiştir. Bununla birlikte kamusal alan kavramı ile kamusal etkileşimin, boş zaman etkinliklerini de kapsayacak biçimde kapitalist çıkar çevrelerince kontrol edildiğini göstermektedir. Eleştirel teorinin özellikle üzerinde durduğu hegemonik ilişkileri açıklamak adına, Habermas’ın bu yaklaşımları verimli birer alan oluşturmaktadır. Kültürün bir araç olarak kullanılması Frankfurt Okulu düşüncesinin bir diğer çalışma alanıdır. Habermas’ın iletişimsel eylem kuramı, kültürün üretimi, yeniden üretimi ve dağıtılması süreçlerinin değerlendirilmesi, yorumlanması ve anlaşılmasında etkili bir kuramdır. İletişim aygıtlarının kontrolü kamuoyunun oluşması ve oluşturulmasında en etkili yöntemdir. Bu çalışma ile iletişimsel eylemin ve kamusal alanın başta Frankfurt Okulu düşüncesi olmak üzere sosyolojik boyutta değerlendirilmesi yapılmıştır. Bununla beraber anlama ve uzlaşı tanımları üzerinden kişiler arası iletişimsel ilişkilerin yapısı değerlendirilmiştir. Özellikle bir sosyal bilimcinin iletişimsel yapıların farkında olması kuramsal kavramları aktarım gücüne olumlu yönde katkı sunacaktır. Ayrıca Habermas’ın zengin düşünce dünyası ve yaklaşımları sosyal bilimciler için yeni bir ufuk sunmaktadır.Keywords : Jürgen Habermas, İletişimsel Eylem Kuramı, Kamusal Alan Kavramı