- Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: Ek1 - Year: 2016 Issue: Ek1
- Bir Edebiyat Kuramı Olarak Metinlerarasılığa Giriş: Tanımlar, İlksavlar ve Yaratıcılar
Bir Edebiyat Kuramı Olarak Metinlerarasılığa Giriş: Tanımlar, İlksavlar ve Yaratıcılar
Authors : Mevlüde Zengin
Pages : 299-326
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2016-12-01
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı teorik açıdan metinlerarasılığın ne olduğuna dair kısa bir tartışma sunmaktır. Metinlerarasılık kavramı insanlığın ilk tarihinin ve metinler hakkındaki söylemlerin ortaya çıkmaya başladığı zamana dayanır. Bir olgu olarak metinlerarasılık kimi zaman bir metnin farklı alanlara ve kültürel alanlara ait diğer metin ve/veya söylemlerle olan bir dizi ilişkisi olarak tanımlanmaktadır. Bir edebiyat kuramı ve metinleri değerlendirme yolu olarak metinlerarasılık, 1966’de Julia Kristeva’nın ‘metinlerarasılık’ terimini ilk kez kullanmasından önce Ferdinand de Saussure, Mikhail Bakhtin ve Roland Barthes gibi teorisyenler tarafından oluşturulmaya başlanmıştı. Bu çalışma öncelikle ‘eser’ kavramının nihayetinde eşanlamlı hale gelen ‘metin’ ve ‘arametin’ kavramlarına doğru gidişine ve okurun edebiyat eleştirisindeki değişen yeri ve önemine odaklanarak metinlerarasılığı edebi bir okuma biçimi olarak tanıtmayı ve metinlerarasılık kuramının adı geçen yaratıcılarının koyduğu ilke ve ilksavlarını göstermeyi hedeflemekte ve böylece metinlerarasılığın daha başlangıçta postyapısalcı ve postmodern bir yönü olduğunu ortaya koymaya çalışmaktadır. Metinlerarasılığın düşünsel kökeni ile zihinsel kurucularını teorinin sonraki teorisyenlerinden ayıran bir çalışmanın olmaması ve metinlerarasılığı ayrı bir yazınsal yaklaşım olarak ele alan çalışmaların azlığı, başka bir deyişle metinlerarasılığın daha çok diğer eleştirel yaklaşımların bir parçası olarak çalışılması bu çalışmayı motive eden unsurlar olmuştur. Bu nedenle çalışmanın metinlerarasılığı çalışmaya özellikle yeni başlayanlar için yararlı olacağı düşünülmektedir.Keywords : Metinlerarasılık, metin, arametin, metinlerarası bağlantılar, edebiyat kuramı