- Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi
- Issue: 15
- Milas Kazası Vakıflarının İdarî ve Malî Durumları [Vakıf Kayıtlarına Göre / 1848-1885]
Milas Kazası Vakıflarının İdarî ve Malî Durumları [Vakıf Kayıtlarına Göre / 1848-1885]
Authors : Muhammed Yazici, Erdoğan Keleş, Özlem Karsandik Yazici
Pages : 134-163
Doi:10.21021/osmed.1148480
View : 13 | Download : 5
Publication Date : 2022-10-15
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti’nde şehirlerin gelişip büyümesinde vakıfların önemli bir yeri vardır. Özellikle şehir merkezlerindeki kamu yararına kurulmuş binaların bakım, onarım ve temel ihtiyaçları vakıflar sayesinde karşılanmıştır. Bu bağlamda Milas kazası ve köylerinde insanlığın yararına olmak üzere pek çok vakıf eseri vücuda getirilmiştir. Firuz Paşa, Ahmed Gazi Bey ve İlyas Bey vakıfları geçmişi itibariyle oldukça eski olup varlıklarını ve fonksiyonlarını 19. yüzyıla kadar sürdürmüştür. Yine 18. yüzyılda Milas ve civarında idarecilik yapmış olan Abdülaziz Ağa’nın kurduğu vakıflar şehrin güzelleşmesine önemli bir katkı yapmıştır. Bunların dışında farklı kişiler tarafından Milas ve köylerinde cami, mescid, zaviye, medrese, mektep, çeşme ve su kuyusu vakıfları kurulmuştur. Milas kasabası ve köylerinde 78 farklı ad ile 108 vakıf mevcuttur. Bu vakıfların 99 adedi erkekler tarafından 9 adedi ise kadınlar tarafından oluşturulmuştur. Vakıf kurucularının büyük çoğunluğunun kaza ve köy ileri gelenleri olduğu anlaşılmaktadır. Bunun nedeni ise insanların hayır işleme düşüncesiyle mülklerini vakıf haline getirmeleriyle ilgilidir. Yöneticileri ise genellikle vakıf kurucusunun soyundan gelenlerdi. Ancak az sayıdaki vakıfta mütevelli olarak imam, hafız veya müezzin gibi kimseler görev almıştır. Milas vakıfları genel olarak ekonomik açıdan iyi durumda olup, gelir-gider dengesini korumuşturlar. Dolayısıyla çalışmamızın konusu bu vakıfların 1848-1885 tarihleri arasındaki malî ve idarî yapılarının kontrolü sırasında oluşturulan defterler üzerinden durumlarını tespit etmek ve Milas kazasının vakıf kültüründeki yerini ortaya koymaktır.Keywords : Vakıf, Osmanlı, Milas, Muhasebe, Teftiş.